“Vuçiq tani ka dy mundësi – të dorëzohet para presionit, gjë që nuk do ta bëjë, ose të rrisë represionin”, thotë politologu Vedran Xhihiq për Frankfurter Rundschau. Media të tjera po e mbulojnë maratonën studentore drejt Brukselit.
Njerëzit në Serbi mendojnë se viktimat e shembjes së tendës në Stacionin Hekurudhor të Novi Sadit janë në të vërtetë viktima të korrupsionit, nepotizmit dhe krimit, thotë Vedran Xhihiq, një shkencëtar politik në Institutin e Vjenës për Studime Politike, transmeton Danas.
“Por këto protesta studentore janë shumë më tepër sesa një reagim ndaj kësaj ngjarjeje tragjike. Ato janë lindja e diçkaje të re”, tha Xhihiq në një intervistë të gjatë me Frankfurter Rundschau të Gjermanisë.
Ai thotë se studentët besohej se ishin apatikë, të përqendruar vetëm te vetja dhe karriera e tyre. Ose gati për t’u larguar nga vendi. “Dhe tani ata po e marrin fatin e tyre në duart e tyre. Ata janë plot energji, entuziazëm dhe besim në sukses, mjetet e tyre janë shpresa dhe dashuria.”
Siç pohon Xhihiq, opozita në Serbi është e dobët dhe e përçarë, pa “fuqinë tërheqëse” për të sjellë ndryshime të mëdha. Nga ana tjetër, regjimi po reagon duke vënë në skenë vullnetin popullor – dhjetëra mijëra njerëz po detyrohen të hipin në autobusë dhe të marrin pjesë në tubime, thotë Xhihiq .
Ai vlerëson se njerëzit në Serbi e kanë humbur frikën nga autoritetet, por kjo nuk do të thotë se represioni ka mbaruar.
“Vuçiç tani ka dy mundësi – të dorëzohet para presionit, gjë që nuk do ta bëjë, ose të rrisë represionin. Në këtë të ashtuquajtur model bjellorus, regjimi ushtron më shumë presion mbi shoqërinë civile, policia merr në pyetje njerëzit, organizohen skuadra rrahëse proletare, regjimi përpiqet të mbajë veten përmes dhunës masive. (…) Serbia ende nuk e ka arritur atë pikë”, thotë Xhihiq.
Ai shpjegon se në 13 vjet, Vuçiç e ka përqendruar të gjithë pushtetin në duart e tij – parlamenti, gjyqësori dhe qeveria janë “thjesht kukulla”.
“Vuçiç është një despot klasik autoritar me një obsesion shumë të theksuar patologjik me pushtetin. Ai e identifikon popullin serb me veten. Dimensionet janë mesianike. Nuk mund të mbijetosh pa Vuçiçin. Sepse, ashtu si me regjime të ngjashme, rënia nga pushteti ose humbja e detyrës mund të nënkuptojë burgim nëse ka një gjyq për korrupsion ose vepra të tjera penale”, shtoi Džihiç në një intervistë me Frankfurter Rundschau.
Duke folur për faktin se studentët janë ende të kthyer nga Bashkimi Evropian – ata po vrapojnë drejt Brukselit dhe më parë udhëtonin me biçikleta për në Strasburg – Džihić thotë se dukej sikur BE ishte gati të shiste demokracinë për litium.
“Por kam përshtypjen se ndërgjegjësimi po zhvillohet ngadalë, në Berlin, Francë, Austri, vendet skandinave, midis shumë parlamentarëve evropianë. Kjo vihet re në tonin e dëgjuar nga Komisioni Evropian. Komisioneri për Zgjerim, i cili sapo vizitoi Beogradin, tani po flet për gjërat ndryshe, duke sinjalizuar se protestat e studentëve duhet të merren seriozisht, se nuk duhet të ketë dhunë”, thotë shkencëtari politik.
“Çështja se çfarë duhet bërë kur Vuçiç të mos jetë më, po rritet gjithnjë e më shumë. Shumë varet nëse Evropa do të mbajë një qëndrim më të guximshëm dhe më vendimtar në anën e forcave prodemokratike”, shton Xhihiq.
