Një ekip studiuesish ka zbuluar kafkën e parë pothuajse të plotë të Genyornis newtoni, duke ofruar një vështrim transformues në një nga megafaunat e humbura prej kohësh të Australisë. Zbulimi, i botuar në Historical Biology, zbulon se ky i ashtuquajtur zog bubullimë nuk ishte një i afërm i ngushtë i emuve ose strucave moderne, siç supozohej më parë, por në të vërtetë ishte më i lidhur ngushtë me shpendët e ujit. Ky zbulim i madh, që del nga gërmimet në rajonin e pasur me fosile të Liqenit Callabonna, jo vetëm që ripozicionon speciet në pemën familjare të shpendëve, por gjithashtu hedh dritë të re mbi ekosistemet prehistorike të Australisë së Epokës së Akullit.
Ajo që zbuloi ekipi i kërkimit është ndryshe nga çdo anatomi tjetër e njohur e shpendëve prehistorikë. Kafka shfaq një kombinim tiparesh që tregojnë si për specializim funksional ashtu edhe për çudi evolucionare. “Genyornis newtoni kishte një nofull të sipërme të gjatë dhe të lëvizshme si ajo e një papagalli, por në formë pate, një hapje të gjerë, forcë të fortë kafshimi dhe aftësinë për të shtypur bimë dhe fruta të buta në çatinë e gojës së tij”, thotë Phoebe McInerney, një studiuese në Universitetin Flinders. Këto tipare i mundësuan shpendit të shfrytëzonte një gamë të gjerë burimesh bimore të ligatinave. Sqepi i sipërm, me një menteshë të ngjashme me papagallin, do të ishte ngritur pak gjatë ushqyerjes, duke lejuar një veprim shtypës që rrallë shihet tek shpendët modernë. Implikimet sugjerojnë që Genyornis kishte një vend të fuqishëm në mjedisin e tij, duke funksionuar shumë si një barngrënës tokësor me përshtatje ujore.
Ndryshe nga teoritë e mëparshme që sugjeronin se Genyornis newtoni i ngjante një raptori ose një emu primitiv, provat e reja fosile tregojnë për një linjë shpendësh uji kolosalë. Këmbët e tij të trasha dhe muskulore ishin bërë për vrapim të shpejtë në vend të vrapimit në distanca të gjata, një tipar që ka të ngjarë ta ndihmonte të shmangte grabitqarët e Epokës së Akullnajave. Por ndryshe nga struci, nuk ka shenja të përshtatjes me vrapimin. “Marrëdhëniet e sakta të Genyornis brenda këtij grupi kanë qenë të vështira për t’u zgjidhur; megjithatë, me këtë kafkë të re kemi filluar të bashkojmë copëzat e enigmës që tregon, thënë thjesht, se kjo specie është një patë gjigante”, shpjegon McInerney. Ky profil anatomik përshtatet në një kuptim në rritje se megafauna e zhdukur e Australisë zuri shtigje unike evolucionare, duke kombinuar tipare nga disa familje moderne zogjsh në diçka krejtësisht të ndryshme.
Rajoni i Liqenit Callabonna, tani një fushë kripe e tharë, dikur ofronte habitate të lulëzuara ligatinore plot jetë ujore dhe bimësi të dendur. Këtu, Genyornis newtoni duket se ka lulëzuar në një ekosistem ujërash të ëmbla. Por, ndërsa kontinenti u zhvendos në veri dhe u tha, këto habitate filluan të tkurren. Së bashku me provat arkeologjike të pranisë së hershme njerëzore – duke përfshirë shenjat e prerjes nga vegla guri në kockat e Genyornis – u përgatit skena për zhdukjen e tij rreth 45,000 vjet më parë. “Ne ishim veçanërisht të emocionuar që zbuluam sqepin e parë të sipërm fosil të Genyornis. Për herë të parë mundëm t’i jepnim një fytyrë këtij zogu”, thotë Dr. Trevor Worthy , bashkautor i studimit. Zhdukja e Genyornis ka të ngjarë të përfshijë si kolapsin mjedisor ashtu edhe presionet antropogjene, një histori gjithnjë e më e zakonshme në zhdukjet prehistorike.
Një nga rezultatet më të rëndësishme të këtij zbulimi është riklasifikimi i Genyornis midis rendeve të shpendëve. Idetë e mëparshme i vendosnin dromornitidet pranë ratiteve si strucat dhe emutë, bazuar kryesisht në madhësinë e tyre dhe mungesën e fluturimit. Por struktura e kafkës, veçanërisht shtresa e trurit dhe qiellza, i ngjan më shumë patës magpie. Ky informacion i detyron paleontologët të rishqyrtojnë jo vetëm këtë specie, por edhe rrugët më të gjera evolucionare të shpendëve të zhdukur të Australisë. Cilësia e ruajtjes së fosilit lejoi gjithashtu një rindërtim dixhital të kafkës, duke zbuluar njohuri të reja të indeve të buta që nxjerrin në pah se sa e specializuar ishte kjo kafshë për mjedisin e saj të ligatinave.
