Gjysma e botës u përball me një muaj më shumë të nxehtit se zakonisht vitin e kaluar për shkak të ngrohjes globale të shkaktuar nga njerëzit.
Rezultatet e studimit tregojnë se si përdorimi i vazhdueshëm i lëndëve djegëse fosile po dëmton shëndetin dhe mirëqenien në çdo kontinent, me pasoja që nuk njihen mirë në vendet në zhvillim, thonë shkencëtarët.
“Me çdo fuçi nafte të djegur, çdo ton dyoksid karboni të lëshuar dhe çdo pjesë të një shkalle ngrohjeje, valët e të nxehtit do të prekin më shumë njerëz”, tha Friederike Otto, një klimatologe në Kolegjin Mbretëror në Londër dhe bashkautore e studimit.
Analiza u krye nga shkencëtarët e World Weather Attribution, Climate Central dhe Qendra Klimatike e Kryqit të Kuq dhe Gjysmëhënës së Kuqe, dhe u publikua përpara Ditës Botërore të Valëve të të nxehtit më 2 qershor, e cila këtë vit i kushtohet rreziqeve të rraskapitjes nga të nxehtit, raporton kp.
Për të vlerësuar ndikimin e ngrohjes globale, shkencëtarët analizuan periudhën nga 1 maji 2024 deri më 1 maj 2025. Ata përcaktuan “ditët jashtëzakonisht të nxehta” si ato që ishin më të nxehta se 90 për qind e temperaturave të regjistruara në vendet e dhëna midis 1991 dhe 2020.
Duke krahasuar numrin e ditëve të tilla me një botë të simuluar pa ngrohjen globale të shkaktuar nga njeriu, ata arritën në një rezultat befasues: rreth katër miliardë njerëz, 49 për qind e popullsisë së botës, u përballën me nxehtësi ekstreme për 30 ditë më shumë se në botën e simuluar.
Shkencëtarët identifikuan 67 episode të nxehtësisë ekstreme gjatë vitit të kaluar dhe gjetën një nënshkrim të ndryshimit të klimës në secilën prej tyre. Ishulli i Karaibeve, Aruba, ishte goditja më e rëndë, me 187 ditë vapë ekstreme, 45 ditë më shumë se në një botë pa ndryshime klimatike.
Viti i kaluar ishte më i nxehti i regjistruar, duke tejkaluar vitin 2023, ndërsa janari i 2025 ishte më i nxehti i regjistruar.
Temperaturat globale janë 1.3 gradë Celsius mbi nivelet para-industriale, sipas një mesatare pesëvjeçare, dhe në vitin 2025 ato do të kalojnë 1.5 gradë Celsius, kufiri simbolik i vendosur nga Marrëveshja e Parisit për Klimën e vitit 2015.
Sipas Organizatës Ndërkombëtare të Punës (ILO), mbi 70 për qind e fuqisë punëtore globale, 2.4 miliardë njerëz, përballen me rrezikun e shkaktuar nga nxehtësia ekstreme. Në Afrikë, pothuajse 93 për qind e fuqisë punëtore është e ekspozuar ndaj nxehtësisë së tepërt, dhe në vendet arabe, 84 për qind.
Qytetet po nxehen dy herë më shpejt për shkak të urbanizimit dhe mungesës së gjelbërimit dhe si pasojë e krijimit të një efekti ishullor të nxehtë. Është vlerësuar se deri në vitin 2050, numri i njerëzve që luftojnë për të jetuar në mjedise urbane me nxehtësi ekstreme do të rritet 700 për qind.
