Kukullat prej balte të gjetura në majë të një piramide të rrënuar në El Salvador kanë ngritur pyetje rreth njerëzve misteriozë që i lanë ato atje.
Disa nga krijimet, të cilat ngjajnë me kukulla, kanë fytyra ekspresive me koka të lëvizshme. Besohet se janë gati 2,000 vjeçare, duke datuar që nga vitet 410-380 p.e.s.
Arkeologët gjetën pesë prej tyre, me tre figurina më të mëdha që mateshin rreth 30 cm të larta.
Gërmimi i rrënojave të një piramide në vendin e San Isidro në El Salvador u drejtua nga arkeologët Jan Szymański dhe Gabriela Prejs, të dy nga Universiteti i Varshavës.
Këto objekte tepër të rralla njihen si figurina Bolinas. Besohet se këto krijime prej balte mund të zbulojnë jetën interesante të një qytetërimi të lashtë mesoamerikan.
Të pesë figurinat kanë një gojë të hapur dhe ndryshojnë në madhësi. Tre modelet më të mëdha kanë koka të lëvizshme me një zgavër të vogël në të cilën futet qafa.
Studiuesit thonë se kokat e tre figurinave më të mëdha mund të rrotulloheshin duke përdorur një spango të kaluar nëpër dy vrima në kokë.
«Që nga fillimi, i pamë si kukulla—si aktorë të bërë prej balte», tha Szymański për National Geographic .
Figurina të tjera prej balte janë zbuluar në Mesoamerikë, një rajon kulturor që përfshin Meksikën dhe Amerikën Qendrore. Megjithatë, është e paqartë se cili qytetërim i bëri figurinat e gjetura në San Isidro. Disa qytetërime lulëzuan në Mesoamerikë, duke përfshirë Majat, Olmekët dhe Aztekët. Szymański sugjeron se kushdo që i la figurinat në majë të piramidës ka të ngjarë t’i ketë përdorur ato për rituale.
«Pata këtë ndjesi të çuditshme sikur gjetëm diçka të çuditshme», reflekton Szymański.
