Një det me bimë të gjelbra përfshin mbi 3000 metra katrorë hapësirë kultivimi të optimizuar. Marulet, barishtet dhe perimet pa pesticide rriten në kodrat e Baldushkut pranë Tiranës, ku ferma Albaponik po revolucionarizon mënyrën e prodhimit të ushqimit të freskët duke përdorur teknologjinë më të fundit hidroponike dhe duke kultivuar kultura me cilësi të lartë.
Vite më parë, ndërsa shoqëritë u bënë më të ndërgjegjshme për dëmet e pesticideve dhe përdorimit të tepërt të ujit, një fermë si kjo do të dukej si një ëndërr e së ardhmes. Valbona Duro kujton sesi lindi ideja.
“Ka lindur nga një pasion i thellë për inovacion të qëndrueshëm. Duke parë problemet në rritje të degradimit të tokës, përdorimit të tepërt të pesticideve dhe bujqësisë së prekur nga klima, ne ndjemë një nevojë të fortë për të ofruar një alternativë më të mirë,” thekson ajo.
Rritja e bimëve pa tokë mund të jetë jo vetëm e shëndetshme, por edhe miqësore me mjedisin, pasi sistemet hidroponike ofrojnë përfitime të shumta shëndetësore dhe ekologjike. Ata prodhojnë ushqim të freskët, të shëndetshëm dhe rrisin vlerën ushqyese të kulturave falë llambave të specializuara LED.
Këto llamba nxisin fotosintezën e klorofilit në bimë, duke nxitur rritjen e tyre dhe duke përmirësuar shijen e produktit. Duke kombinuar qëndrueshmërinë, efikasitetin dhe cilësinë, sistemi hidroponik mundëson prodhim të besueshëm pavarësisht nga kushtet e motit, ndërsa siguron që çdo kulturë të përmbush standardet më të larta të shëndetit dhe shijes.
“Albaponik përdor një sistem hidroponik riqarkullues, ku bimët rriten në ujë të pasuruar me lëndë ushqyese në vend të tokës. Ky ujë filtrohet dhe ripërdoret vazhdimisht, duke ofruar minerale jetike drejtpërdrejt në rrënjë duke minimizuar mbetjet. Sistemi ynë përputhet në mënyrë të përkryer me Axhendën Evropiane të Gjelbër, pasi redukton përdorimin e ujit deri në 90% — duke e bërë atë të qëndrueshëm në krahasim me fermën tradicionale,” shpjegon Duro.
Ferma ka marrë mbështetje nga EU4Innovation për të përmirësuar mikroklimën e saj, për të siguruar burime energjie, për të automatizuar dhe dixhitalizuar operacionet dhe për të rritur efikasitetin e shpërndarjes. Kjo ka mundësuar prodhim gjatë gjithë vitit, kohë më të shpejtë të dorëzimit, furnizim të pandërprerë me energji elektrike dhe kontroll të saktë operacional.
“Ky është një shembull se si ne po mbështesim bizneset e reja në Shqipëri për t’u bërë të qëndrueshme. Ju mund të shihni sa i bukur është ky vend, sa energjike janë marulet, domatet dhe specat — dhe të gjitha janë rritur me zero kimikate. Jam shumë krenar për këtë program, i cili mbështet 40 biznese në Shqipëri për të qenë të qëndrueshëm. Ata përdorin inovacionin sepse inovacioni është e ardhmja e Shqipërisë. Kjo është gjithashtu një mënyrë e mirë për t’i siguruar bujqësisë shqiptare një zhvillim të qëndrueshëm, sepse bujqësia këtu drejtohet kryesisht nga fermerët e vegjël dhe ata duhet të gjejnë vende ku mund t’u shërbejnë konsumatorëve dhe gjithashtu të jenë në gjendje të eksportojnë,” tha ambasadori i BE-së në Shqipëri, Silvio Gonzato, gjatë një vizite në Albaponik.
Ndërsa valët e këtij deti të gjelbër shkëlqejnë nën diell dhe zhurma e ujit që rrjedh dëgjohet në të gjithë fermën, ku strukturat e bardha janë elementët e vetëm që thyejnë gjelbërimin e pafund, njeriu ndihet sikur po qëndron në mes të një laboratori dhe pyet veten: pse konsiderohen këto bimë kaq të shëndetshme?
“Në Albaponik, ne kultivojmë ushqim me zero pesticide dhe herbicide. Mjedisi ynë i kontrolluar dhe shpërndarja e saktë e lëndëve ushqyese sigurojnë që bimët të rriten natyrshëm, me vlera maksimale ushqyese dhe pa mbetje kimike. Rezultati? Produkt i freskët, me shije dhe vërtet i shëndetshëm,” shpjegon Duro, duke vënë në dukje se metoda e kontrolluar ruan vazhdimisht vlerat ushqyese.
Albaponik rrit një përzgjedhje të larmishme të zarzavate me gjethe, barishte dhe perime. Ata kujdesen për një treg në rritje duke bashkëpunuar me zinxhirët e supermarketeve, dyqanet e ushqimeve organike, restorantet lokale dhe konsumatorët e ndërgjegjshëm për mjedisin.
“Këto partneritete na ndihmojnë të sigurojmë kërkesë të qëndrueshme dhe njohje të fortë të markës në sektorin e produkteve të freskëta,” thotë Duro. Aroma e borzilokut të freskët mbush fermën, duke e shndërruar atë në një kopsht të madh që ngjall kujtimet e shtëpive të fshatit të fëmijërisë./ kapital
