Studiuesit që studiojnë mbetjet e një gruaje prehistorike që jetoi rreth 10,500 vjet më parë në atë që tani është Belgjika, kanë realizuar një rindërtim të fytyrës së saj duke përdorur AND-në e lashtë.
Një ekip i udhëhequr nga shkencëtarë nga Universiteti i Ghentit zbuloi se gruaja do të kishte sy blu dhe lëkurë pak më të çelët se shumica e njerëzve të tjerë nga periudha mezolitike në Evropën Perëndimore që janë analizuar deri më sot, sipas një deklarate nga universiteti të martën.
Isabelle De Groote, një arkeologe në Universitetin e Ghentit e cila drejton projektin kërkimor mbi Belgjikën Mesolitike, i tha CNN se gruaja vinte nga i njëjti grup popullsie si Njeriu Çedar, i cili jetonte në atë që tani është Mbretëria e Bashkuar në të njëjtën kohë, por kishte lëkurë më të çelët.
Gjetjet sfidojnë supozimet e mëparshme se gjuetarët dhe mbledhësit evropianë ndanin të njëjtën përbërje gjenetike, dhe tregojnë se tashmë kishte ndryshime të konsiderueshme në ngjyrën e lëkurës midis popullatave të ndryshme, tha De Groote.
“Nga kafka mund të dallonim gjithashtu se ajo ishte diku midis 35 dhe 60 vjeçe”, tha De Groote për CNN të mërkurën.
“Ajo gjithashtu kishte një hundë me një urë të lartë nazale, e cila është e ngjashme me Njeriun Cheddar,” shtoi De Groote. “Ajo gjithashtu ka kreshta të forta vetullash, pavarësisht se është femër.”
Mbetjet e gruas u gjetën në shpellën Margaux në Dinant gjatë një gërmimi arkeologjik në vitet 1988-1989, së bashku me trupat e tetë grave të tjera, tha De Groote.
Kjo ishte “një gjetje e pazakontë”, pasi shumica e varreve mezolitike përmbajnë një përzierje burrash, grash dhe fëmijësh, shtoi ajo.
«Shumë skelete ishin të spërkatur me okër, një praktikë e lidhur me sjellje rituale ose simbolike», tha De Groote.
Shumica e trupave ishin të mbuluar me kujdes me fragmente gurësh, ndërsa një individ kishte shenja prerjeje në kafkën e saj që ishin bërë pas vdekjes së saj, shtoi ajo.
“Gjithashtu interesante është se kjo shpellë varrimi është përdorur gjatë një periudhe prej disa qindra vitesh, në mënyrë që ato të ishin vende kujtimesh ku njerëzit do të ktheheshin pavarësisht stilit të tyre të jetesës si gjuetar-mbledhës”, tha De Groote.
“Këto gjetje tregojnë për zakone komplekse varrimi dhe ngrenë pyetje interesante rreth strukturës shoqërore, dhe praktikave kulturore të këtij komuniteti të hershëm gjuetar-mbledhës”, shtoi ajo.
Philippe Crombé, një arkeolog në universitet i cili është pjesë e ekipit të projektit, tha se ngjyra e lëkurës së gruas së lashtë ishte “paksa surprizë”, por ekziston një grup i kufizuar njerëzish të epokës mezolitike me të cilët mund të krahasohet.
“Të gjithë individët e analizuar deri më tani në ADN-në e lashtë në Evropën Perëndimore i përkisnin të njëjtit grup gjenetik”, tha ai.
“Pra, është paksa surprizë, por nga ana tjetër, pritet që në zonën e gjerë të Evropës Perëndimore të ketë njëfarë ndryshueshmërie, siç ka sot.”
Kur u gjetën mbetjet, nuk kishte asnjë mënyrë për të kryer kërkime mbi ADN-në e lashtë, tha Crombé.
“Teknikat janë zhvilluar që nga gërmimi”, tha ai për CNN të mërkurën, duke shtuar se projekti ndërdisiplinor është “një rianalizë e gërmimeve të vjetra, duke përdorur metoda të teknologjisë së fundit”.
Crombé detajoi se si u mor ADN-ja “me cilësi mjaft të mirë” nga kafka e gruas, duke lejuar krijimin e “një rindërtimi shumë të detajuar”.
Ngjyra e lëkurës, ngjyra e flokëve dhe ngjyra e syve të saj bazohen të gjitha në ADN-në e lashtë, ndërsa elementë të tjerë si bizhuteritë dhe tatuazhet e saj bazohen në të dhëna arkeologjike të marra nga gërmime të tjera në pellgun e lumit Meuse, të cilat gjithashtu i lejuan ata të ndërtonin një pamje të jetës së saj të përditshme.
Në një gërmim – një ish-kamping në brigjet e lumit – shkencëtarët gjetën vegla guri, kocka nga kafshët e egra dhe mbetje peshqish, tha Crombé, duke ofruar prova se këta njerëz do të kishin qenë nomadë.
«Ata ende lëvizin sepse janë tërësisht të varur nga burimet natyrore: kafshët e egra, bimët e egra, peshqit», tha ai. «Kështu që kjo i detyroi ata të lëviznin nëpër peizazh dhe të zhvendosnin vendbanimet e tyre».
Shumë pyetje mbeten ende të hapura rreth këtyre komuniteteve mezolitike, të cilat ishin gjuetarët-mbledhësit e fundit në Evropën Perëndimore, tha Crombé.
Tani ekipi po analizon eshtrat për të bashkuar pjesët e marrëdhënieve midis njerëzve që u varrosën së bashku, dhe gjithashtu planifikon të studiojë masën në të cilën ata do të kishin ngrënë peshk, shtoi ai./ CNN.
