Kosova po përballet me një shkallë të lartë të emigrimit (largimi i banorëve nga shteti) si pasojë e mungesës së perspektivës të qëndrueshme socio-ekonomike dhe mos stabilitetit politik. Sipas të dhënave zyrtare që nga viti dymijë e njëzet (2020) deri në vitin dymijë e njëzet e katër (2024), mbi njëqind e pesëdhjetë mijë (151 mijë e 700) qytetarë të Kosovës u larguan nga vendi drejt shteteve më të zhvilluara në kërkim të një jete më të mirë.
Ndërsa, vetëm në vitin dymijë e njëzet e katër (2024) nga vendi kanë ikur mbi tridhjetë e shtatë mijë (37 mijë e 451) banorë. Derisa imigruan (janë kthyer) vetëm nëntë mijë e tridhjetë e tetë (9 mijë e 38) banorë. Ndërkohë në pesë vitet fundit në vend kanë imigruar (janë kthyer) vetëm katërdhjetë e një (41 mijë e 217).
Sipas të dhënave të Agjencisë së Statistikave të Kosovës, viti 2021 arriti shifrën më të lartë të emigrimit në pesë vitet e fundit. Kjo shifër arriti 42 mijë e 728.
Tkurrja e popullësisë, konsiderohet një alarm, edhe për faktin se kjo dukuri ka sjellë pasoja të ndjeshme, jo vetëm në aspektin demografik, por edhe në ekonominë e vendit si në aspektin e konsumit, po ashtu edhe të dëmtimit të imazhit për investitorët e huaj.
Sociologu Genc Xërxa shpjegon disa nga arsyet që po detyrojnë këta qytetarë ta lënë atdheun.
Xërxa për KosovaPress theskon se të ardhurat e ulta për kokë banori, papunësia, rënia e cilësisë në arsim dhe ngecjet në sekrorin e shëndetësisë janë disa prej shkaqeve që kanë ndikuar të ikin të rinjt nga vendi për një jetë më të mirë.
Xërxa: S’ka perspektivë socio – ekonomike
“Së pari për shkak të mos perspektives socio-ekonomike apo të një jete më të mirë, duke ditur që kemi një papunësi të madhe… Shumica e vendeve fqinjë kanë dyfishuar GDP-në, ndërsa tek ne kemi një lloj stagnimi dhe rritje inflacioni, duke mos jep prespektivë të mirë socio-ekonomike. Në anën tjetër rrogat janë më të vogla në krahasim me vende tjera, pastaj nuk kemi sigurime shëndetësore jetësore që e bëjnë jetë më të mirë. Pastaj rinia nuk ka një edukim të mirëfilltë brenda Kosovës, dhe këto e bëjnë një sektorë apo një grup të madh faktorësh që i shtyjnë të ikin. Më e keqja është se në disa raste po ikin kuadro qe i bie me ikjen e trurit ku njerëzit janë në marrëdhënie pune….Në anëntjetër duke ditur stabilitetin politik që kemi prezent dhe jo sigurinë e cila gjithmonë kemi një lloj kërcënimi nga Serbia”, thotë ai.
Edhe disa prej qytetarëve thonë se zhvillimi i ngadalshëm ekonomik dhe mungesa e stabilitetit politik kanë ndikuar që të largohet një numër i madh i banorëve nga vendi.
Janë shumë arsye që detyrojnë qytetarët ta lënë atdheun për një jetë më të mirë, thotë qytetari nga Prishtina, Qazim Imeri, i cili thekson se të rinjt nuk po arrijnë të gjejnë vende të qëndruesjme të punës në Kosovë.
Madje ai thotë se “Kosova ka ekonomi të dobët”. Për këtë arse ai arsyeton ikjen e të rinjve nga vendi.
Imeri: S’ka punësim
“Po mendoj para së gjithash situata ekonomike, punësimi i pamundur. Të rinjt mendojnë për të ardhmen, ne çoftë se situata ekonomike është e dobët atëherë normal kanë të drejtë të largohen me kërkuar një vend më të mirë për të jetuar, të krijojnë një jetë më të mirë. Por situata politike gjithmonë ndikon patjetër, shihni çfarë situate kemi, prandaj ajo është paknaqësi e madhe. Rinia janë zhgënjyer edhe kanë te drejte më kërkuar një vend më të mirë”, thekson Imeri.
https://kosovapress.com/gap-338-mije-qytetare-kane-emigruar-nga-kosova-per-dhjete-vjet
Qytetari Hajrush Fazliu shprehet i zhënjyer me programet e sektorit të arsimit, që sipas tij çdo qeveri bëri “eksperimente” duke mos pasur një edukim cilësor për të rinjve që të kontribuojnë në Kosove dhe jo në vendet e BE-së.
Fazliu: Kosova nuk e ka luksin të zbrazet
”Meqë vije nga fusha e arsimit do të thotë ka problemet e veta pas çlirimit, me vet faktin se shumë eksperimentohet arsimi. Çdo qeveri që vjen fillon nga e para kështu që edhe kjo e fundit me eksperimente që i bënë në arsim me programet, me kurrikulat që vërtetë e ka vështirësuar punën e pedagogëve por edhe te nxënëseve…Duke bëre shkollimin më atraktiv më të dashur, rinia jonë nuk ka nevojë për të ikur, nuk ka nevojë për ta lëshuar vendin…Kosova është një vend shumë i bukur, një vend shumë i dashur dhe ja kemi borxh Kosovës vërtetë me ja kthyer një rini sa më të shëndoshë….Sepse ne nuk e kemi luksin që Kosova të zbrazët,” thekson Fazliu.
Ndërsa, qytetari tjetër Islam Emini ndjen mall për fëmijët e vet që jetojnë dhe veprojnë jashtë vendit. Ai tregon se për çfarë arye ata qëndrojnë në një prej shteteve të Bashkimit Evropian.
Emini: Jeta nuk është e mirë atje
“Po të rinjve në përgjithësi u mugojnë punësimi, shkollimi, mjekësia dhe të ardhurat e tyre personale …..Ka shumë raste, unë kam dy djemtë jashtë, në Austri kanë dal si studentë, janë vendosur dhe tash jetojnë atje…Ata gjithmonë e kanë zemrën këtu… Mirëpo jeta nuk është e mirë atje, sepse ndiejn mall për atdhe, për familje, babë e nënë dhe të afërmit”, u shpreh Emini.
Sipas një hulumtimi të Institutit GAP, Gjermania është destinacioni kryesor i emigruesve dhe se kushtet ekonomike janë ndër arsyet kryesore që i nxisin qytetarët që të emigrojnë.
