Duke parë përmes një shtrirjeje të dendur pyjore jashtë kryeqytetit të Danimarkës me bojë kamuflazh të lyer në fytyrë, 20-vjeçarja Katrine skanon horizontin për kërcënime që afrohen.
Pas gati katër muajsh stërvitje ushtarake, ushtarja e re dhe pjesa tjetër e njësisë së saj kaluan fillimin e qershorit duke përfunduar stërvitjet e tyre të fundit pranë kazermave të ushtrisë daneze në Hovelte, 25 kilometra në veri të Kopenhagës.
Katrine dhe ushtare të tjera femra, të cilat të gjitha folën me Associated Press më 11 qershor me kusht që të përdoren vetëm emrat e tyre për shkak të sigurisë operative, u ofruan vullnetare për shërbim ushtarak në fillim të këtij viti.
Deri më tani, kjo ishte e vetmja mënyrë që gratë lejoheshin të merrnin pjesë në shërbimin ushtarak, megjithëse gratë kanë qenë në gjendje të regjistrohen si anëtare me kohë të plotë të forcave të armatosura që nga fillimi i viteve e 70-ta.
Vendi skandinav po kërkon të rrisë numrin e të rinjve në ushtri duke zgjeruar rekrutimin e detyrueshëm për gratë për herë të parë. Burrat dhe gratë ende mund të ofrohen vullnetarisht, dhe vendet e mbetura do të mbushen nga një lotari rekrutimi neutrale gjinore.
“Në situatën në të cilën ndodhet bota tani, është e nevojshme. Mendoj se është e drejtë që gratë të marrin pjesë në mënyrë të barabartë me burrat”, tha Katrine.
Sipas rregullave të reja të miratuara nga parlamenti i Danimarkës në fillim të qershorit, gratë daneze që mbushin 18 vjeç pas të martës do të futen në sistemin e lotarisë, në kushte të barabarta me bashkatdhetarët e tyre meshkuj. Ndryshimi vjen në një sfond të agresionit rus dhe investimeve ushtarake në rritje në të gjitha vendet e NATO-s.
Edhe nga siguria relative e Danimarkës, pushtimi i plotë i Ukrainës nga Rusia hedh hijen e tij. Mësimet nga fushëbeteja ukrainase janë filtruar edhe në stërvitjen e tyre.
“Kjo e bën shumë reale”, tha Katrine.
Reformat e barazisë gjinore të Danimarkës u përcaktuan fillimisht në vitin 2024 si pjesë e një marrëveshjeje të madhe mbrojtëse. Programi fillimisht pritej të zbatohej deri në fillim të vitit 2027, por është shtyrë për në verën e vitit 2025.
Koloneli Kenneth Strøm, kreu i programit të rekrutimit, i tha AP se masa bazohet në “situatën aktuale të sigurisë”.
“Ata mund të marrin pjesë në parandalimin kolektiv të NATO-s. Rritja e numrit të rekrutëve, kjo thjesht do të çonte në më shumë fuqi luftarake”, shtoi Strøm.
Danimarka, një komb me 6 milionë banorë, ka rreth 9,000 trupa profesionale. Marrëveshja e re pritet ta çojë shifrën deri në 6,500 njerëz që kryejnë shërbim ushtarak çdo vit deri në vitin 2033, nga 4,700 vitin e kaluar.
Sipas ligjit danez, të gjithë burrat mbi moshën 18 vjeç, fizikisht të aftë, thirren për shërbim ushtarak. Disa njerëz – si burra ashtu edhe gra – ofrohen vullnetarë, dhe pjesa tjetër e vendeve mbushet nga një sistem lotarie që deri më tani ka përfshirë vetëm burra. Vullnetaret gra përbëjnë afërsisht një të katërtën e grupit të vitit 2024.
“Disa ndoshta do të jenë shumë të zhgënjyer që zgjidhen për të shkuar në ushtri. Disa ndoshta do të habiten dhe do t’u pëlqejë shumë më tepër sesa mendojnë”, tha Anne Sofie, pjesë e grupit të vullnetareve të Katrine, për rekrutet e reja femra.
Kohëzgjatja e shërbimit po zgjatet gjithashtu, nga katër në 11 muaj. Rekrutët fillimisht do të kalojnë pesë muaj në trajnim bazë, të ndjekur nga gjashtë muaj shërbim operativ, plus mësime shtesë.
Ky veprim është pjesë e një forcimi më të gjerë ushtarak nga kombi nordik.
Në shkurt, qeveria e Danimarkës njoftoi planet për të forcuar ushtrinë e saj duke krijuar një fond prej 7 miliardë dollarësh, që tha se do të rriste shpenzimet e mbrojtjes së vendit në më shumë se 3% të produktit të brendshëm bruto këtë vit. Pjesë të programit të rekrutëve po financohen nga i ashtuquajturi Fond Përshpejtimi.
“Ne shohim një situatë të ashpërsuar sigurie në Evropë. Kemi konfliktin e vazhdueshëm në Ukrainë. Ne jemi përqendruar në vendet baltike, ku Danimarka po kontribuon me shumë ushtarë. Pra, mendoj se është një përpjekje e përgjithshme për të forcuar mbrojtjen daneze”, tha studiuesja Rikke Haugegaard nga Kolegji Mbretëror Danez i Mbrojtjes.
Por Haugegaard vëren se ka shumë sfida, nga pajisjet e papërshtatshme dhe mungesa e kazermave shtesë, deri te rastet e mundshme të ngacmimit seksual.
“Për një ose dy vitet e ardhshme, ne do të ndërtojmë shumë ndërtesa të reja për të akomoduar të gjithë këta njerëz. Pra, do të jetë një proces gradual”, shtoi ajo.
Në vitin 2017, Suedia fqinje vendosi një rekrutim ushtarak si për burrat ashtu edhe për gratë, pasi qeveria e saj foli për një mjedis sigurie në përkeqësim në Evropë.
Norvegjia prezantoi ligjin e saj që zbaton rekrutimin ushtarak për të dy gjinitë në vitin 2013.
