Njerëzit në Danimarkë së shpejti do të kenë të drejtën e autorit për ngjashmëritë e tyre si një mënyrë për të luftuar kundër videove të rreme (deepfake).
Cilat vende të tjera kanë ligje që rregullojnë përdorimin e videove të rreme ose të gjeneruara nga inteligjenca artificiale?
Danimarka do t’u japë njerëzve të drejtën e autorit mbi ngjashmëritë e tyre si një mënyrë për të luftuar kundër videove të gjeneruara “të rreme”, ndërsa vendet në mbarë botën përballen me rritjen e shpejtë të inteligjencës artificiale (AI).
Në një deklaratë, qeveria daneze tha se projektligji, i cili është rënë dakord nga të gjitha partitë kryesore, do ta bëjë të paligjshëm ndarjen e videove të rreme dhe “imitimeve të tjera digjitale” të karakteristikave të një personi.
“Tani po u dërgojmë një sinjal të qartë të gjithë qytetarëve se ju keni të drejtë për trupin tuaj, zërin tuaj dhe tiparet tuaja të fytyrës”, tha ministri iKulturës i Danimarkës, Jakob Engel-Schmidt, në një deklaratë.
“Të rremet janë video ose përmbajtje tjetër online e gjeneruar nga AI që ndryshojnë një person, shpesh në një mënyrë për të përhapur informacion të rremë ose për ta turpëruar atë. Teknologjia po zhvillohet me shpejtësi dhe në të ardhmen do të jetë edhe më e vështirë të dallosh realitetin nga trillimi në botën digjitale”, tha Engel-Schmidt, duke shtuar se ligji i ri do të jetë një “mbrojtje kundër dezinformimit” dhe gjithashtu do të “dërgojë një sinjal të qartë për gjigantët e teknologjisë”.
Danimarka nuk është i vetmi vend që po merret me deepfakes përmes ligjeve të reja. Ja ku tjetër në Evropë po ndërmerr veprime.
Bashkimi Evropian
Akti i AI-së i BE-së klasifikon çdo gjë të krijuar nga AI gjeneruese në njërën nga katër kategoritë: rrezik minimal, rrezik i kufizuar, rrezik i lartë dhe rrezik i papranueshëm. Deepfakes konsiderohen “rrezik i kufizuar” dhe për këtë arsye i nënshtrohen disa rregullave të transparencës.
Kjo do të thotë se nuk ka ndalim të plotë për deepfakes, por i detyron kompanitë të etiketojnë përmbajtjen e gjeneruar nga AI në platformat e tyre duke vendosur filigrana në video, dhe të zbulojnë se cilat sete trajnimi po përdoren për të zhvilluar modelet e tyre.
Nëse një kompani AI gjendet në shkelje të rregullave të transparencës, ajo mund të përballet me një gjobë deri në 15 milionë euro ose 3 përqind të xhiros së saj globale nga viti i kaluar. Kjo gjobë shkon deri në 35 milionë euro ose 7 përqind të xhiros globale për praktikat e ndaluara.
Një artikull tjetër i Aktit të AI-së ndalon gjithashtu AI-në manipuluese, e cila mund të përfshijë sisteme që përdorin teknika nënndërgjegjeshëm ose mashtruese për të “dëmtuar vendimmarrjen e informuar”.
Disa veprime ligjore përqendrohen në pornografi dhe përmbajtje të tjera seksuale. Për shembull, direktiva e BE-së mbi dhunën ndaj grave kriminalizon “prodhimin, manipulimin ose ndryshimin pa pëlqim të materialit që e bën të duket sikur një person është i angazhuar në aktivitete seksuale”.
Direktiva përfshin prodhimin e deepfakes ose çdo materiali të krijuar duke përdorur AI-në. Ajo nuk specifikon se cili duhet të jetë dënimi nëse një individ ose kompani gjendet në shkelje të direktivës, duke ia lënë çdo shteti anëtar të BE-së të vendosë.
Shtetet anëtare të BE-së kanë kohë deri në qershor 2027 për të zbatuar rregullin.
Ligji i hapësirave digjitale të Francës
Në vitin 2024, Franca miratoi një përditësim të kodit të saj penal për të ndaluar njerëzit të ndajnë çdo përmbajtje vizuale ose audio të krijuar nga AI, të tilla si deepfakes, pa pëlqimin e personit të portretizuar në të. Çdo përmbajtje e rindarë duhet të zbulohet qartë si e gjeneruar nga AI.
Shpërndarësit e këtyre videove ose audios mund të përballen me deri në një vit burg dhe një gjobë prej 15,000 euro; dënimi shkon deri në dy vjet burg dhe një gjobë prej 45,000 euro nëse deepfake ndahet përmes një “shërbimi online”.
Ndryshimet në kodin penal përfshijnë gjithashtu një ndalim specifik të deepfake-ve pornografikë – edhe nëse ka shenja të qarta që tregojnë se është e rreme.
Kushdo që kapet duke shpërndarë këtë përmbajtje në Francë mund të përballet me deri në tre vjet burg dhe një gjobë prej 75,000 euro.
Ligji gjithashtu i jep Arcom, rregullatorit audiovizual të Francës, fuqinë për të detyruar platformat të heqin përmbajtjen e paligjshme dhe të përmirësojnë sistemet e tyre të raportimit.
Dënim dyvjeçar në Mbretërinë e Bashkuar për pornografi deepfake
Mbretëria e Bashkuar ka disa ligje që merren me krijimin e pornografisë deepfake, duke përfshirë ndryshimet e fundit në Projektligjin e të Dhënave (Përdorimi dhe Qasja).
Ligji synon “abuzuesit e urryer” që krijojnë imazhe të rreme për “kënaqësi seksuale ose për të shkaktuar alarm, shqetësim ose poshtërim”. Shkelësit mund të përballen me një “gjobë të pakufizuar”.
Një tjetër shtesë e kohëve të fundit është një dënim i mundshëm me dy vjet burg sipas Aktit të Veprave Seksuale të Mbretërisë së Bashkuar, për ata që krijojnë imazhe seksuale të rreme.
Akti i Sigurisë Online i Mbretërisë së Bashkuar e bën të paligjshme ndarjen ose kërcënimin për ndarjen e imazheve seksuale, pa pëlqim në mediat sociale.
Akti gjithashtu do t’i detyrojë platformat të “ndërmarrin hapa për të hequr në mënyrë proaktive këtë material” dhe për të parandaluar shfaqjen e tij që në fillim. Nëse shkelin ligjin, kompanitë mund të përballen me gjoba deri në 10 përqind të të ardhurave të tyre në të gjithë botën nga rregullatori i internetit në Mbretërinë e Bashkuar, Ofcom.
Megjithatë, Julia Hörnle, profesoreshë në Shkollën e Drejtësisë të Universitetit Queen Mary, tha se Akti i Sigurisë Online nuk e bën të paligjshëm krijimin e imazheve të rreme, gjë që “i lë viktimat të cenueshme ndaj dëmtimit edhe nëse përmbajtja nuk ndahet kurrë publikisht”.
Ajo tha se qeveria e Mbretërisë së Bashkuar duhet të adresojë gjithashtu “disponueshmërinë” e mjeteve të IA-së për të krijuar imazhe të rreme duke gjetur një mënyrë për të kriminalizuar “zhvillimin, shpërndarjen dhe promovimin e këtyre mjeteve”.
