Një pohim i guximshëm në lidhje me ndikimin më të hershëm të meteoritit të njohur në Tokë është rivlerësuar pasi dolën prova të reja nga rajoni Pilbara i Australisë Perëndimore. Një vend që më parë mendohej se kishte një krater 3.5 miliardë vjeçar – potencialisht më i vjetri i gjetur ndonjëherë në Tokë – tani është datuar në një moshë shumë më të re.
Fillimisht, shkencëtarët propozuan që një meteorit masiv të kishte goditur Pilbarën rreth 3.5 miliardë vjet më parë, duke formuar një krater me diametër mbi 100 kilometra. Kjo do ta kishte bërë atë kraterin më të vjetër të impaktit në Tokë me më shumë se një miliard vjet, duke eklipsuar strukturën 2.23 miliardë vjeçare Yarrabubba, e cila ndodhet gjithashtu në Australi. Implikimet ishin gjithëpërfshirëse, duke sugjeruar se një impakt kaq kolosal mund të ketë luajtur një rol formues në zhvillimin e kores së hershme kontinentale të Tokës – dhe ndoshta edhe në formësimin e jetës së hershme.
Megjithatë, gjetjet e reja të publikuara e sfidojnë atë afat kohor. Një ekip i veçantë studiuesish, të cilët kishin hetuar gjithashtu të njëjtin vend, tani raportojnë se impakti ndodhi ndjeshëm më vonë – diku pas 2.7 miliardë vjetësh. Ata vlerësojnë se diametri i kraterit është vetëm 16 kilometra. Vlerësimi i tyre zvogëlon rolin e tij të mundshëm në formësimin e kontinenteve ose në ushqyerjen e jetës dhe ndryshon rrënjësisht rrëfimin që rrethon vendin.
Pavarësisht përfundimeve rrënjësisht të ndryshme, të dy ekipet kërkimore bien dakord për një detaj thelbësor: ky është vendi i një përplasjeje të vërtetë të lashtë. Prova qëndron në konet e thyera, formacione të rralla gjeologjike që shërbejnë si tregues të pagabueshëm të përplasjeve të meteoritëve. Këto struktura, të cilat i ngjajnë thyerjeve konike, formohen nën presione ekstreme të gjeneruara nga valët e papritura të goditjes.
Në peizazhin e kuq të bazaltit të kuqërremtë të Kupolës së Polit të Veriut të Pilbarës – një terren i thatë, me ngjyrë okre – studiuesit identifikuan kone të shumta të thyerjes. Është e rëndësishme të theksohet se studimi i ri i gjeti këto kone jo vetëm në shkëmbinj 3.47 miliardë vjeçarë, por edhe në shtresa të rrjedhave të llavës sipërfaqësore që dihet se janë 2.77 miliardë vjeçare. Meqenëse konet e thyerjes formohen në momentin e impaktit, prania e tyre në shkëmbinj më të rinj do të thotë që ngjarja duhet të ketë ndodhur pasi këto shkëmbinj janë ngurtësuar.
Siç vuri në dukje Alec Brenner, një nga studiuesit, “Impakti duhej të ndodhte pas formimit të shkëmbinjve më të rinj që përmbanin kone të thyera”, duke e vendosur moshën aktuale midis 2.7 miliardë dhe 400 milionë vjet më parë. Ndërsa datimi radiometrik do të jepte të dhëna më të sakta, ende nuk është gjetur asnjë material i datueshëm i ndikimit dhe ekipi po vazhdon përpjekjet për të ngushtuar dritaren.
Studiuesit prodhuan gjithashtu hartën e parë të detajuar të shpërndarjes së konit të thyer në të gjithë vendin. Ky hartëzim i ri sugjeron se struktura origjinale e impaktit ishte shumë më e vogël nga sa supozohej më parë. Duke u shtrirë vetëm 6 kilometra në diametër, zona e koneve të thyer mbështet një diametër krateri prej rreth 16 kilometrash – jo mbi 100 siç ishte propozuar fillimisht .
Implikimet e kësaj madhësie më të vogël janë të rëndësishme. Një krater i asaj shkalle thjesht nuk ka energjinë e duhur për të filluar ndryshime të mëdha gjeologjike, siç është zhvillimi i kores kontinentale ose ndikimi në ekosistemet primitive. Në kohën kur ndodhi impakti, rajoni Pilbara ishte tashmë gjeologjikisht i pjekur.
Që atëherë, vendi është emëruar zyrtarisht struktura e ndikimit Miralga, një përcaktim i dhënë në konsultim me popullin Nyamal, kujdestarët tradicionalë të tokës. Emri pasqyron si zbulimin shkencor ashtu edhe trashëgiminë kulturore, duke ndërthurur njohuritë lokale me shkencën planetare.
Edhe pse krateri Miralga nuk e mban më titullin e impaktit më të vjetër të Tokës, ai ofron diçka unike me vlerë: një shembull të rrallë të një krateri të formuar në shkëmbin bazaltik, i cili është më rezistent ndaj erozionit dhe ndryshimit. Shtresat e bazaltit në këtë zonë – ndër më të vjetrat e njohura që janë tronditur nga impakti i meteoritëve – u ndryshuan kimikisht nga uji i detit shumë kohë para se të ndodhte impakti. Këto kushte imitojnë atë që shkencëtarët planetarë besojnë se dikur ekzistonte në Marsin e hershëm.
Shkëmbinjtë sedimentarë aty pranë përmbajnë gjithashtu ato që konsiderohen fosilet më të hershme të mirë-vendosura në Tokë, duke e bërë këtë një analog natyror për mjediset marsiane. Për shkencëtarët dhe inxhinierët që projektojnë misione në Mars, struktura Miralga shërben si një terren ideal testimi tokësor.
