Mëngjesin e 4 korrikut, një profesor amerikan i marketingut po ecte drejt shtëpisë së ish-gruas së tij në Athinë për të marrë dy fëmijët e tyre të vegjël.
Duhet të kishte qenë një vizitë e zakonshme, megjithëse e tensionuar – çifti me sa duket kishte debatuar për kushtet e marrëveshjes së kujdestarisë.
Por Przemyslaw Jeziorski nuk arriti kurrë te dera e përparme. Në mes të ditës, në këtë lagje periferike tipike të qetë të kryeqytetit Grek, ai u qëllua disa herë nga afër, sipas policisë. Jeziorski vdiq ne vend, tha policia, trupi i tij ishte mbushur me plagë me armë zjarri të dukshme në fotografitë e zymta të bëra menjëherë pas ngjarjes.
Ndërsa dëshmitarët okularë nxituan për ta ndihmuar, personi i armatosur i maskuar iku me vrap.
Autori i dyshuar i krimit, i arrestuar 12 ditë më vonë për vrasje me paramendim ishte partneri i ri i ish-gruas së tij. Motivi, siç i tha ai policisë, ishte të parandalonte Jeziorskin që t’i merrte fëmijët.
“E bëra të gjithën për (të) dhe fëmijët tanë, në mënyrë që të kishim një jetë normale pa probleme”, tha ai, sipas një transkripti të një deklarate që i bëri policisë pas arrestimit të tij.
Przemyslaw Jeziorski, 43 vjeç, ekonomist dhe profesor marketingu në UC Berkeley, u qëllua disa herë më 4 korrik në periferi të Athinës.
Një nga aspektet më të jashtëzakonshme të çështjes është se deklaratat e bëra në polici nga autorët e dyshuar janë zbuluar gjerësisht në mediat greke, përfshirë një degë të CNN Greece. Deklaratat, të verifikuara si autentike nga një burim i lartë policor që foli për CNN, ofrojnë një pasqyrë se si u organizua komploti i dyshuar i vrasjes, pse u ndërmor dhe japin të dhëna se kush mund të ketë ditur çfarë dhe kur. Por ka edhe pyetje kyçe të pazgjidhura – roli, nëse ka, ish-gruaja e Jeziorskit.
Sipas policisë greke, ajo përballet me akuza si bashkëpunëtore moral, të cilat ajo i mohon, sipas avokatit të saj, i cili foli për CNN. Ashtu si të gjithë të dyshuarit në këtë rast, identiteti i saj është i njohur për CNN, por nuk mund të publikohet për shkak të kufizimeve ligjore greke.
Rrëfimi i autorit të dyshuar të krimit dhe rrëfime të tjera kontradiktore nga tre bashkëpunëtorë të dyshuar, të cilat u zbuluan gjithashtu në shtyp, krijojnë idenë e asaj që ka të ngjarë të jetë një gjyq i gjatë dhe i profilit të lartë.
Ndërkohë, vrasja dhe pasojat e saj kanë tronditur miqtë dhe familjen e viktimës, të cilët thonë se Jeziorski ishte një akademik i sjellshëm dhe introvert që i donte fëmijët e tij.
Jeziorski, 43 vjeç, i cili njihej me nofkën Przemek ose “PJ”, ishte ekonomist dhe profesor i përhershëm i marketingut në Shkollën e Biznesit Haas të Universitetit të Kalifornisë në Berkeley. Ai lindi në Poloni dhe u zhvendos në Shtetet e Bashkuara në vitin 2004 për të studiuar ekonomi dhe matematikë në Universitetin e Arizonës, dhe më pas mori doktoraturën nga Stanford.
«Ai ishte një nga njerëzit më të mprehtë që kam takuar ndonjëherë», tha Robert Kowalski, miku i viktimës nga Stanfordi. «Ai ishte një djalë i shkëlqyer, një gjeni në shumë aspekte».
UC Berkeley tha në një deklaratë se Jeziorski “kishte një pasion për mësimdhënien” dhe gjatë 13 viteve të tij në universitetin e Kalifornisë, ai u mësoi aftësi të analizës së të dhënave më shumë se 1,500 studentëve të diplomuar dhe doktoraturës. Puna e tij kërkimore u përqendrua në tregjet në zhvillim, të cilat e çuan atë në të gjithë botën për kërkime në terren, dhe Berkeley e përshkroi atë si “një ekspert kryesor në marketingun sasior, organizimin industrial dhe ekonominë e tregjeve dixhitale”.
Dekania e shkollës së biznesit në UC Berkeley, Jenny Chatman, tha se ishte “zemërthyer” nga vdekja e Jeziorskit, të cilin e përshkroi si një “anëtar të dashur të fakultetit tonë të marketingut”.
Jeziorski u takua me ish-gruan e tij – një shtetase greke – në San Francisko në vitin 2013 dhe u martuan vitin pasardhës, sipas Kowalskit. Binjakët e çiftit lindën pak më vonë.
Në vitin 2015, çifti bashkëthemeloi një startup të quajtur Keybee, një platformë për menaxhimin e pronave me qira afatshkurtër.
Nuk është e qartë se çfarë çoi në prishjen e marrëdhënies së tyre, por Kowalski i tha CNN se çifti u nda rreth vitit 2020 pasi u zhvendosën në Greqi gjatë pandemisë Covid. Fëmijët e tyre kanë shtetësi të dyfishtë, amerikane dhe polake, sipas një deklarate nga vëllai i viktimës. Fëmijët kishin aplikuar për shtetësi greke dhe po prisnin një vendim për këtë, sipas avokatit të ish-gruas.
Jeziorski paraqiti kërkesë për divorc në qershor 2021, sipas të dhënave të gjykatës së Kalifornisë.
Duket të jetë një element në një betejë disavjeçare për kujdestarinë e fëmijëve, të cilët në fund të fundit jetuan me nënën e tyre në Greqi, me një dispozitë që babai i tyre, Jeziorski, mund t’i merrte fëmijët për një muaj çdo verë.
Sipas Kowalskit, Jeziorski kërkoi gjatë betejës për kujdestarinë që fëmijët e tij të ndiqnin një shkollë amerikane në Greqi, në mënyrë që një ditë të mund të ndiqnin shkollën e mesme ose kolegjin në SHBA.
Por ish-gruaja e tij kishte frikë se mos i humbiste fëmijët shumë më shpejt, sipas deklaratës së dhënë në polici nga i dyshuari kryesore, i dashuri i saj.
“Kishim frikë se ai (Jeziorski) do t’i merrte fëmijët plotësisht. Kjo do ta shkatërronte plotësisht (të dashurën time), e cila i donte shumë. Këtë verë Przemek donte t’i merrte fëmijët dhe t’i çonte në Amerikë. Por (e dashura ime) nuk pranoi dhe kështu u kthye në gjykatë me Przemek”, tha i dyshuari, sipas transkriptit të dëshmisë.
Më 3 korrik, një vendim për kujdestarinë vendosi që Jeziorski-t iu lejua t’i merrte fëmijët për një muaj.
Rrëfime kontradiktore
“Një muaj e gjysmë më parë mora vendimin për t’i dhënë fund kësaj torture që po përjetonim njëherë e përgjithmonë”, i tha i dyshuari policisë, duke shtuar se ishte një “mundësi e mirë” duke pasur parasysh se Jeziorski ishte në Athinë për të marrë pjesë në seancën dëgjimore.
Deklarata detajon se si i dyshuari thotë se bleu një pistoletë më shumë se një muaj më parë dhe i kërkoi një miku, i cili është nga Bullgaria, ta ndihmonte “të gjente Przemek-un dhe ta trembte atë në mënyrë që të mos na i merrte fëmijët”.
Ai tha se gjithçka filloi në Nafplio, një qytet bregdetar rreth dy orë larg Athinës, “në mënyrë që të dukej sikur isha atje” dhe telefoni i tij celular të “linte gjurmë”.
I dyshuari tha se ai, shoku i tij dhe dy të tjerë – një burrë dhe një adoleshent nga Shqipëria – të cilët ai i pagoi, shkuan me makinë në Athinë dhe pritën në të njëjtën rrugë me shtëpinë e ish-gruas, ku i dyshuari tha se e dinte që Jeziorski do të vinte atë pasdite për të marrë fëmijët. “Iu afrova dhe e qëllova disa herë, por nuk mbaj mend sa herë”, tha ai.
Sipas deklaratës, burrat kishin marrë me qira një Porsche Cayenne gri si makinë arratisjeje, por i dyshuari për vrasje i tha policisë se bashkëpunëtorët e tij e lanë në vendngjarje pasi e panë të qëllonte viktimën.
Policia tha se Jeziorski vdiq në vendngjarje, ku u gjetën shtatë gëzhoja plumbash pasi një person i maskuar e qëlloi në qafë dhe gjoks.
Tre burrat e paidentifikuar që dyshohet se kanë ndihmuar, dy shtetas shqiptarë dhe një shtetas bullgar, po përballen me akuza për bashkëpunëtor, njoftoi policia të enjten. Bashkëpunëtorët e dyshuar – njëri prej të cilëve është i mitur – kanë rrëfyer përfshirjen e tyre dytësore në vrasje, tha një burim policor grek për CNN të enjten. CNN nuk ka mundur të kontaktojë avokatët e këtyre burrave.
Policia greke çoi ish-gruan e profesorit të vrarë të UC Berkeley, Przemyslaw Jeziorski, në gjykatën e Athinës të enjten në mëngjes, së bashku me të dashurin e saj të ri dhe tre të tjerë të dyshuar se janë përfshirë në të shtënat me armë ndaj pedagogut polak më 4 korrik. CNN i ka shtuar turbullim këtij imazhi.
“Klienti im ka rrëfyer veprimet e tij, por siç mund ta shihni nga thjeshtësia e disa gjërave që ndodhën, ky nuk ishte një plan i organizuar. Bashkëpunëtorët e tij dinin vetëm për një plan për ta trembur atë (viktimën) në mënyrë që ai të qëndronte larg fëmijëve”, tha avokati i të dyshuarit kryesor, Ermis Papoutsis, për CNN. “(Ish-gruaja), partnerja e tij, nuk dinte asgjë për këtë.”
“Klienti im kishte ardhur tek unë në të kaluarën për të kërkuar këshilla. Ai kishte thënë se ish-burri i partneres së tij kishte probleme serioze me alkoolizmin dhe se ai dhe nëna e tyre ishin të shqetësuar për lejimin e aksesit tek fëmijët. Ai donte të shihte nëse kishte diçka që mund të bënte ligjërisht në lidhje me kufizimin e aksesit”, shtoi avokati. “Tani ai është plotësisht i shkatërruar pas asaj që ndodhi. Ne do të kërkojmë një ekzaminim psikiatrik sepse ai ka pasur disa probleme në të kaluarën.”
Miqtë e Jeziorskit i kanë mohuar akuzat se ai abuzoi me alkoolin.
Të premten, CNN Greece mori dëshminë policore të bashkëpunëtorit të dyshuar nga Bullgaria, e cila bie ndesh me rrëfimin e personit të dyshuar për vrasje. Në këtë rrëfim, bashkëpunëtori i dyshuar pretendon se ish-gruaja e viktimës e kishte “organizuar të gjithë ngjarjen”.
Ai përshkroi se si miku i tij, autori i krimit, mori një armë dhe më pas më kërkoi “të gjeja disa njerëz për ta çuar në Athinë të nesërmen për ta trembur dhe kërcënuar polakun në mënyrë që ai të ‘hiqte dorë’ nga kujdestaria e fëmijëve”.
“Në fakt, nga ajo që më tha, (ish-gruaja) e detyroi ta bënte këtë sepse nuk donte t’ia jepte fëmijët polakut”, tha bashkëpunëtori në dëshmi, duke shtuar se autori i krimit i ofroi mijëra euro pasi “bëri diçka për të cilën nuk ishim marrë vesh”.
Sa i përket ish-gruas – përveç deklaratës së avokatit të saj, i cili mohon çdo dijeni, nuk ka informacione të mëtejshme rreth dëshmisë së saj. Për arsye të paqarta, asgjë nga deklaratat e saj në polici nuk ka arritur në median greke.
Këto mospërputhje – dhe pyetje të tjera pa përgjigje – do të trajtohen të gjitha në gjyq.
‘Familja jonë është me zemër të thyer’
Ndërkohë, familja e viktimës po përballet me pasojat e një tragjedie të paimagjinueshme. Vëllai i viktimës tha në një deklaratë se “familja jonë është e zemërthyer”, por mirënjohëse ndaj policisë greke dhe profesionistëve të sigurisë që kryen arrestimet.
“Fëmijët dhjetëvjeçarë të Przemek, të cilët janë shtetas amerikanë dhe polakë, tani janë nën kujdestari në përputhje me procedurat greke të kujdestarisë së fëmijëve”, tha vëllai i viktimës, Łukasz Jeziorski, në një deklaratë. “Shqetësimi ynë kryesor është siguria dhe mirëqenia e tyre, si dhe ndihma për t’u rilidhur me familjen e tyre për të minimizuar traumën që kanë përjetuar tashmë.”
Familja e Jeziorskit filloi një mbledhje fondesh online për të riatdhesuar eshtrat e tij në vendlindjen e tij, Poloninë, dhe për të paguar përfaqësimin ligjor në Greqi.
Një zëdhënës i Departamentit të Shtetit të SHBA-së i tha CNN-së se agjencia po ofron ndihmë konsullore për familjen.
Të hënën, pesë personat e akuzuar do të paraqiten personalisht në gjykatë për të pranuar fajin, sipas Michalis Dimitrakopoulos, avokatit që përfaqëson familjen e viktimës. Gjykata do të përcaktojë nëse të dyshuarit do të mbahen në paraburgim në pritje të gjyqit. Një datë gjyqi do të caktohet në një fazë të mëvonshme, tha Dimitrakopoulos për CNN.
“Nëna dhe vëllai i viktimës do të marrin kujdestarinë e plotë të fëmijëve”, tha Dimitrakopoulos për mediat greke të premten. Avokati tha se “kemi folur me prokurorin për të miturit në mënyrë që nëna dhe vëllai i viktimës të mund të marrin kujdestarinë e plotë të fëmijëve dhe të jetojnë me ta në Poloni, ku ndodhen tani”.
“Ata kanë mundësinë t’i rrisin në një mjedis të dashur, në një mjedis plotësisht mbrojtës”, tha Dimitrakopoulos, duke shtuar se “nëse nëna lirohet nga akuzat, sepse ne respektojmë prezumimin e pafajësisë, atëherë ajo ka të drejtë të kërkojë kujdestarinë e vetme të fëmijëve të saj”.
