Çati që në pamje të parë duken të zakonshme. Por nën to fshihet një rrezik që nuk shihet me sy.
Ato janë të ndërtuara me mbetje azbesti, një material që cilësohet i rrezikshëm për jetën.
Në qendër të kryeqytetit, shumë objekte kanë të vendosura çati të tilla.
Sipas pulmologut Besim Morina, ekspozimi ndaj asbestit rrit rrezikun nga kanceri i mushkërive.
“Më së shumti dhe më së keqi kemi një gjendje klinike, kanceri i mushkërive që ne e kemi pa dhe jo vetem ne por edhe studimet e kanë parë ne lidhje direkte në mes te ekspozimit në asbest dhe zhvillimin e kancerit të mushkërive dhe pelhures apo cipës së mushkërive”, thotë Besim Morina -pulmulog.
Mirëpo në Kosovë, sipas Morinës, shumica e qytetarëve nuk kanë informacione për rreziqet nga azbesti.
“Shumica e qytetarëve në Kosovë nuk e kanë as informacionin më të vogël lidhur me dëmet e asbestit në sistemin respirator edhe në trup në përgjithësi dhe nuk e din qe asbesti ka efekte të dëmshme, tani së fundmi me paraqitje në media me rrjete sociale disa prej popullates e kanë vrejt që nuk ka mjaftushem informacion”, thotë Morina.
Ekspertja e këtij materiali, Mimoza Dugolli, tregon se Kosova ende nuk e ka një strategji për identifikimin dhe largimin e azbestit.
“Ne si vend jemi duke çalu shumë në këtë aspekt sepse Kosova ende nuk e ka një strategji për ta identifiku se ku gjenden keto materiale per ta kriju një far plani strategjik se si do ta largoj se si do ta asgjësoj pa i rreziku njerëzit dhe pa e ndotë mjedisin nga ky material”, shprehet Dugolli.
Dugolli tregon se si përdorimi i azbestit u pa i rrezikshëm për shëndetin në shumë shtete të zhvilluara.
“Pas një përdorimi shumë të madh shumica e shteteve e kanë zbuluar që është një material kancerogjen. Dhe shumë i rrezikshem për shëndeti, Britania e madhe kanë pasë një numër të madh të vdekjeve se ka qenë përdoruesi më i madh i këtij materiali dhe pas një studimi e kanë vrejt që ekspozimi ndaj këtij materiali ka sjellë sëmundje të pasherueshme te njerëzit te ata qe e kanë perdor e kan trajtu”, tregon ajo.
Në një përgjigje me shkrim për televizionin, nga Komuna e Prishtinës kanë thënë se është bërë identifikimi i sipërfaqeve me azbest, porse për deponim iu nevojitet një miratim nga asambleja komunale dhe ministria e Ambientit.
Për këtë çështje, media ka dërguar pyetje edhe në Ministrinë e Ambientit, por të njëjtit nuk kanë kthyer përgjigje deri në publikimin e kronikës.
Përveç kulmeve, azbesti vazhdon të jetë i pranishëm edhe në gypa të ujit.
