Kryeministrja italiane Giorgia Meloni reagoi me zemërim të premten, pasi gjykata më e lartë e BE-së ngriti pragun për vendet anëtare që duan të refuzojnë kërkesat për azil.
Gjykata e Drejtësisë së Bashkimit Europian (GDJE) deklaroi se vendet e BE-së mund të hartojnë lista kombëtare të vendeve të sigurta jashtë bllokut vetëm nëse e justifikojnë plotësisht vlerësimin e tyre përmes burimeve publike.
Sipas gjykatës, një vend mund të konsiderohet “i sigurt” për riatdhesim vetëm nëse “e gjithë popullsia” është e mbrojtur në të gjitha rajonet e tij.
Çështja u hap nga dy shtetas nga Bangladeshi, të cilët u shpëtuan në det dhe u dërguan në një qendër ndalimi italiane në Shqipëri. Ata kundërshtuan refuzimin e kërkesës së tyre për azil, duke argumentuar se Bangladeshi nuk është i sigurt, ndryshe nga sa pretendohet në listën italiane të vendeve të sigurta.
Vendimi i së premtes ndikon në të ashtuquajturin “model shqiptar” të Italisë. Në vitin 2023, Meloni arriti një marrëveshje me kryeministrin shqiptar Edi Rama për të ndaluar dhe përpunuar kërkesat për azil të deri në 30,000 migrantëve të kapur në Mesdhe, duke ndërtuar dy qendra në Shqipëri.
Megjithatë, plani ka pasur pengesa të përsëritura në gjykatat italiane.
Gjyqtarët refuzuan të miratonin ndalimin e tre grupeve të para të azilkërkuesve të dërguar në Shqipëri në tetor dhe nëntor 2024, si dhe në shkurt, duke iu referuar një vendimi të GDJE-së nga tetori që thoshte se kriteret për të shpallur një vend të tretë si vend i sigurt duhet të plotësohen në të gjithë territorin e tij. Në këto raste, Bangladeshi dhe Egjipti nuk u konsideruan plotësisht të sigurt në të gjitha rajonet apo për të gjitha grupet e popullsisë.
Për të anashkaluar këtë pengesë ligjore, qeveria italiane nxori një dekret në dhjetor, ku përfshiu 19 vende, përfshirë Bangladeshin dhe Egjiptin, në listën e vendeve “të sigurta” për riatdhesim.
Por gjyqtarët italianë, me të cilët Meloni ka pasur përplasje për vite me radhë, e referuan çështjen në GDJE, duke kërkuar sqarim mbi mënyrën se si duhet përcaktuar siguria e një vendi dhe nëse ligji i BE-së ka përparësi ndaj ligjit kombëtar në rastet e konfliktit.
Meloni u zotua se Italia do të ndjekë të gjitha rrugët e mundshme teknike dhe ligjore në 10 muajt e mbetur para se të hyjë në fuqi Pakti i ri Europian për Migracionin.
