Në ceremoninë e promovimit të librit “Dr. Ibrahim Rugova, Arkitekti i Pavarësisë së Kosovës”, ish-europarlamentarja gjermane Doris Pack kujtoi me emocion takimet e saj me presidentin Rugova, duke e cilësuar si një burrë të urtësisë, rezistencës paqësore dhe përkushtimit ndaj popullit të tij.
Ajo theksoi se Rugova ishte një lider që punonte për qytetarët, jo për lavdinë personale, dhe i bëri thirrje politikanëve të sotëm të ndjekin shembullin e tij.
Faleminderit shumë për ftesën.
Të nderuar të ftuar, të nderuar miq të veçantë, të dashur kosovarë, të dashur shqiptarë.
Kolegu im, Jumanda, mund të fliste në gjermanisht. Por unë mendoj se shumica prej jush të paktën mund ta kuptoni anglishten. Dhe për këtë arsye po flas në anglisht, sepse nuk kemi përkthyes. Dhe fatkeqësisht, jo, për fat të keq, nuk munda të kuptoj çfarë na tha Sali Berisha. Por mendoj se do ta marr vesh nga Shqipëria.
Mirë, faleminderit. Zonja dhe zotërinj, jemi mbledhur sot këtu për të nderuar një burrë, emri i të cilit do të mbetet përgjithmonë i lidhur me dinjitetin dhe vullnetin e pathyeshëm për liri të popullit të Kosovës, Ibrahim Rugova. Unë e kam takuar për herë të parë Ibrahim Rugovën në dhjetor të vitit 1990, pak para Krishtlindjes, së bashku me Adem Demaçin dhe Bujar Bukoshin, në godinën e Shtëpisë së Shoqatës së Shkrimtarëve në Prishtinë.
E mbaj mend shumë mirë. Në atë kohë, unë erdha si përfaqësues zyrtar i Parlamentit Evropian, përgjegjës për të gjithë rajonin, atëherë ende Jugosllavia. Dhe kjo vizitë në këtë ditë të veçantë, jo diskutimet e mëparshme me ambasadorin në Beograd, mendoj se ai nuk kishte vizituar kurrë Kosovën, as Kroacinë, as Slloveninë, ai nuk dinte asgjë, por unë isha në Prishtinë dhe mësova, dhe pashë me sytë e mi. Ajo më hapi sytë dhe më hapi zemrën për gjendjen e tmerrshme në të cilën po jetonin njerëzit e Kosovës.
Që nga ajo ditë, mbeta i lidhur me Ibrahim Rugovën dhe me popullin e Kosovës deri më sot. Rugova ishte një burrë i mençurisë, një burrë me forcë të madhe. Në vitet ’90, kur Kosova iu nënshtrua shtypjes sistematike, shkollat e mbyllura, vendet e punës të zhdukura, gjuha dhe kultura shqiptare të heshtura, ai mund të kishte zgjedhur rrugën e dhunës, por nuk e bëri.
Ai zgjodhi rrugën më të vështirë: rrugën e rezistencës paqësore. Ky guxim ia fitoi respektin e popullit të tij, dhe duhej t’i kishte fituar edhe njohjen botës, por kjo nuk ndodhi. Vetëm pak njerëz e panë dhe e dinin çfarë po ndodhte në Kosovë.
Duhet të jemi të sinqertë: në ato vite të tmerrshme shtypjeje nga regjimi serb, pra vitet e aparteidit, Evropa fillimisht nuk pa asgjë. Shumë evropianë ende po përpiqeshin të kuptonin ribashkimin e Gjermanisë, dhe papritur shpërthyen luftërat në Kroaci dhe në Bosnjë e Hercegovinë, të cilat zunë vëmendjen e botës. Dhe kështu, për shumë gjatë, vuajtjet e Kosovës mbetën të padukshme.
Në vitin 1998, dhe mendoj se Sali Berisha e përmendi këtë, Parlamenti Evropian i dha Rugovës Çmimin “Saharov” për lirinë e mendimit. Ishte një njohje për një udhëheqës që qëndroi për paqe edhe përballë padrejtësisë. Unë pata nderin të isha i pranishëm në varrimin e tij, së bashku me ministrin e jashtëm gjerman.
Ishte një ditë zie, por edhe një ditë uniteti, kur më në fund bota u bashkua për të nderuar një njeri që kishte dhënë jetën për kauzën e popullit të tij. Për mua ishte edhe shumë personale. Një lamtumirë për një udhëheqës që e kisha njohur, e kisha respektuar dhe e kisha mbështetur për shumë vite. Ai ishte një mik.
Sot ne kujtojmë trashëgiminë e Rugovës. Nuk mund të injorojmë realitetin e kohës sonë. Lufta brutale në Ukrainë na kujton se liria dhe demokracia nuk janë kurrë të garantuara. Ato nuk jepen thjesht. Ato duhet të çmohen, duhet të mbrohen, dhe të rinovohen nga çdo brez.
Ne duhet t’i shohim lirinë dhe demokracinë jo si diçka të zakonshme, por si një dhuratë të çmuar, që kërkon përgjegjësi, vigjilencë dhe sakrificë nga secili. Dhe ky është mesazhi që Ibrahim Rugova do të kishte dashur ta përcillnim përpara: që paqja, demokracia dhe liria kërkojnë angazhimin tonë të vazhdueshëm.
Më lejoni të theksoj shkurt edhe diçka tjetër. Rugova ishte një lider, një lider i madh. Ai kujdesej për interesat e qytetarëve të tij. Ai mendonte që ata të kishin ushqim, që të kishin mundësi shkollimi. Ai nuk punonte për lavdinë e tij personale, dhe as për xhepin e tij. Dhe unë mendoj se shumë politikanë aktualë duhet të ndjekin këtë rrugë të Rugovës, dhe jo të shpërfillin strukturat demokratike, siç ndodh në fakt sot, dhe nevojat e njerëzve për arsim, shëndetësi dhe vende pune. Ata duhet të punojnë për popullin. Janë zgjedhur për ta bërë këtë, jo për lavdinë e tyre.
Kështu që unë do ta mbyll, dhe do t’ju them: kjo libër, që është përgatitur nga familja Kastrati, më bën shumë të lumtur që është tani një, si të them, trashëgimi e jetës dhe punës së Ibrahim Rugovës. Mund ta lexoni, mund të shihni fotografitë, mund të shihni kush ishin miqtë e tij në ato kohë të vështira. Dhe unë mendoj se çfarë i duhet brezit të ri sot është të ketë udhëheqës të tillë. Ai është një model, por unë shoh shumë pak politikanë aktualë, edhe në këtë rajon, që ndjekin shembullin e tij.
Faleminderit shumë që të gjithë erdhët këtu. Dhe tani dua të them faleminderit, faleminderit botuesve, faleminderit për pjesëmarrjen dhe dashurinë tuaj për Ibrahim Rugovën, mikun tim të dashur.
