Deri vonë, një nga vëllazëritë më të rrezikshme në botë sundonte tregtinë evropiane të drogës. Ajo pësoi një rënie të ndjeshme pas kryerjes së një duzine kontratash vrasjeje. Europoli i dha goditjen përfundimtare në fillim të gushtit
Një goditje e fundit ndaj njërës prej organizatave kriminale më të rrezikshme në planet. Policia shqiptare, e mbështetur nga Franca, Belgjika, Gjermania, Holanda dhe Italia, ndërmori në fillim të muajit gusht aksione të reja kundër pronave të klanit të tmerrshëm Çopja, të famshëm në botën e narkotrafikut për importimin vetëm në vitin 2020 të të paktën 28 tonëve kokainë nga Amerika Latine drejt Europës.
Pas disa viteve hetimesh, forcat e rendit arrestuan në gjithë Shqipërinë dhjetë njerëz të besuar të organizatës dhe sekuestruan një kompleks hotelier, vila me pishina, apartamente dhe makina luksoze, të gjitha së bashku me vlerë prej disa milionë eurosh. Gjithashtu u gjetën 120 mijë euro në para të gatshme. Këto shuma marramendëse janë vetëm maja e ajsbergut: klani familjar shqiptar, i drejtuar nga dy vëllezër pa skrupuj, është goditur shumë herë më parë dhe, në çdo rast, policët ndërkombëtarë janë kthyer nga ndërhyrjet me duar plot pasuri.
Tetori 2021 shënoi një nga operacionet më të mëdha: 1.100 policë belgë sulmuan njëmbëdhjetë laboratorë përgatitjeje kokaine në gjithë Belgjikën, duke sekuestruar 32 tonë pluhur të bardhë dhe pasuri luksoze si orë Cartier e Rolex apo diamante me vlerë 7 milionë euro (rezultat i një prej hetimeve të lidhura me operacionin SkyECC).
Më 31 korrik 2024, historia u përsërit. Europol koordinoi në Shqipëri operacionin “Gorgona” – emër i marrë nga krijesat mitologjike greke që gurëzonin këdo që i shikonte – duke arrestuar pesëmbëdhjetë anëtarë të dyshuar të klanit në Tiranë dhe duke sekuestruar pasuri të paluajtshme si dhe 1 milion euro në para të gatshme.
Pionierët e kokainës
Këto goditje të njëpasnjëshme nuk ishin rastësi. Klani ishte vëzhguar prej vitesh nga autoritetet ndërkombëtare, sidomos pas mbylljes së aplikacionit të mesazheve të enkriptuara SkyECC në vitin 2021. Duke menduar se ishin të mbrojtur, anëtarët e klanit kishin shpërndarë aty qindra mesazhe që u dhanë hetuesve mundësinë të gjurmonin një prej vëllazërive më të rrezikshme në botë.
Historia e tyre nis në vitin 2007, në qytetin e Elbasanit. Qetësia e dukshme e kësaj komune me 66 mijë banorë, e vendosur 40 km në jug të Tiranës, mbulonte një botë të tërë delikuentësh të vegjël që merreshin me vjedhje dhe tregti droge. Mes tyre ishin dy vëllezërit Franc dhe Hadjar Çopja. Franci, atëherë 17-vjeçar dhe i përshkruar nga hetuesit si “jashtëzakonisht ambicioz”, u fut në tregtinë e drogës, duke e përfshirë më pas edhe vëllain tetë vjet më të madh.
Shumë shpejt ata zbuluan botën fitimprurëse të kokainës përmes lidhjeve me kartelet paraguajane. Dyshja filloi të luante me konkurrencën mes tyre për të siguruar çmimet më të ulëta, duke lidhur madje edhe marrëveshje me Diego Benítez, ish-drejtues i një klubi futbolli në Paraguaj dhe truri pas një prej ngarkesave më të mëdha të kokainës në Europë – 16 tonë të sekuestruara në Hamburg në vitin 2021.
Në atë kohë, çmimi i kokainës në Perëndim ra ndjeshëm, nga 150 euro për gram në vitin 1990 në vetëm 60 euro në fillim të viteve 2010. Arsyeja: prodhimi i shpërthyer në Amerikën e Jugut dhe hapja masive e tregut europian. Çopjat nuk humbën kohë: ishin ndër të parët që ngritën laboratorë të rafinimit në Europë, pikërisht në Bruksel, për të mbajtur kontroll mbi prodhimin dhe për të anashkaluar më lehtë doganat. Brenda pesë vitesh, sipas drejtësisë shqiptare, “ata ishin në gjendje të ndikonin në çmimet e tregut europian”.
Pasuritë u shtuan shpejt, duke u dhënë mundësi të nënshtronin banditë shqiptarë dhe të zgjeroheshin në gjithë kontinentin. Belgjika dhe Holanda ishin epiqendra e aktivitetit falë porteve strategjike të Roterdamit dhe Anversës, përmes të cilëve tonë të tëra kokaine mbërrinin nga Amerika Latine, të fshehura në sapunë, bojë të bardhë ose materiale ndërtimi. Metodat ishin klasike: korruptim punëtorësh, infiltrime natën nëpër mol, kompani të rreme import-eksporti.
“Ëndrra emirate”
Në vitet 2010, pavarësisht milionave të përfituara, kokaina nuk mjaftonte më. Konkurrenca filloi t’u merrte treg, ndaj Çopjat hynë në pastrimin e parave dhe trafikun e armëve, duke u kthyer në ndërmjetës për grupe të tjera kriminale. Ata investuan në pasuri të paluajtshme në Tiranë e Elbasan – apartamente, ndërtesa, bare, restorante, kompani ndërtimi – me qëllim të dyfishtë: pastrimin e parave dhe krijimin e një imazhi si investitorë të mëdhenj në sytë e qytetarëve dhe autoriteteve.
Në luftën për influencë, ata shpërndanin ryshfete të majme tek zyrat e këmbimit dhe farmacitë, të cilat më pas propagandonin imazhin e tyre. Raporte të mëvonshme policore i akuzuan për korrupsion edhe me figura të njohura politike e ekonomike.
Ndërkohë, Franc Çopja zhvendosi selinë e mafies në Dubai, ku ndërtoi një vilë gjigante në Dubai Hills, një lagje luksoze. Vlera e shtëpisë nuk dihet saktësisht, por në zonë një e tillë kushton mes 1.5 dhe 7.8 milionë euro. Sipas një gazetareje shqiptare, klani kishte investuar gjithsej 200 milionë euro në Dubai.
Vrasje në seri
Zhvendosja e tyre ndezi rivalët. Banda shqiptare Alibej, me degëzim deri në Molenbeek të Brukselit, nisi të sfidonte territorin e Çopjave. Konflikti shpërtheu pas zhdukjes së një ngarkese të madhe kokaine në brigjet britanike, për të cilën Çopjat akuzuan Ardit Spahiun, kreun e Alibejve. Ky e mohoi, por përplasja degjeneroi në përleshje të armatosura dhe më pas në vrasje të përgjakshme.
Më 1 korrik 2019 u vra Klevi Baho, anëtar i Alibejve. Në dhjetor të po atij viti, viktimë ra edhe 26-vjeçari Andi Zylyfi. Në total, klani lidhet me të paktën nëntë vrasje me pagesë, përfshirë ekzekutimin e vetë Ardit Spahiut, më 27 nëntor 2020, në mes të Molenbeekut. Një atentat brutal dhe i rrallë për Belgjikën, autorët e të cilit më pas u kapën në Spanjë dhe Gjermani.
Këto vrasje e bënë klanin objektivin kryesor të autoriteteve ndërkombëtare. Në vitin 2021, mbyllja e SkyECC u dha hetuesve prova të reja. Në vitin 2023, policia e Dubait arrestoi Franc Çopjan – tashmë me identitetin Franc Gergely – dhe e ekstradoi në Belgjikë me avion privat, “për arsye sigurie”. Vitin pasues, edhe vëllai i tij Hajdar u arrestua në Emiratet e Bashkuara Arabe.
Për momentin, asnjë vendim gjykate nuk ka dalë ende. Franc Çopja, i burgosur në Belgjikë, është i akuzuar për vrasje, privim lirie, fshehje trupi, kërcënime, posedim të paligjshëm eksplozivësh e municionesh dhe pengim të drejtësisë – akuza që mund t’i sjellin 21 vjet burg.
Megjithatë, vala e fundit e arrestimeve të koordinuara nga Europol tingëllon si fundi i kësaj organizate mafioze… një vend të cilin, me gjasë, të tjerë janë gati ta zënë.
