Një ajsberg gjigant në Antarktidë, i cili u nda pothuajse katër dekada më parë, po përjeton ditët e tij të fundit. Shkencëtarët paralajmërojnë se A23a, i njohur si “megabergu”, mund të zhduket brenda disa javësh pasi është zhytur tashmë në ujëra më të ngrohta të Atlantikut Jugor.
A23a u shkëput nga shtresa e akullit Filchner në vitin 1986 dhe ngeci në shtratin e detit Weddell, ku mbeti i bllokuar për më shumë se 30 vjet. Vetëm në vitin 2020 ai u lirua dhe nisi të udhëtojë i transportuar nga rrymat oqeanike drejt “rrugicës së ajsbergëve”, një zonë në Atlantikun Jugor ku shumica e ajsbergëve gjigantë të Antarktidës përfundojnë ciklin e tyre.
Në fillim të këtij viti, A23a mbulonte ende rreth 3,100 kilometra katrorë, duke u renditur si ajsbergu më i madh në botë – më i madh se Long Island dhe më shumë se dyfishi i sipërfaqes së Londrës. Por muajt e fundit kanë sjellë një shpërbërje të shpejtë: sipas imazheve satelitore të programit Koperniku të BE-së, ajsbergu është zvogëluar në vetëm 1,770 kilometra katrorë. Seksione të mëdha janë shkëputur, përfshirë fragmente kolosale, si një prej tyre me sipërfaqe 400 kilometra katrorë. Dhjetëra ajsbergë më të vegjël, por ende të rrezikshëm për anijet, tashmë notojnë në ujërat përreth.
Megabergu po shpërbëhet në mënyrë mjaft dramatike”, tha për AFP Andrew Meijers, oqeanograf fizik në Anketën Britanike të Antarktidës. Në fillim të këtij viti, A23a u përplas pranë ishullit të Xhorxhias së Jugut, duke ngritur frikën se mund të pengonte kthimin e miliona pinguinëve dhe fokave që ktheheshin nga deti për të ushqyer të vegjëlit e tyre. Edhe pse u zhvendos në maj, uji i shkrirë vazhdoi të rrjedhë, duke ndikuar ekosistemin detar.
Shkencëtarët theksojnë se shkrirja e një ajsbergu ka ndikime të dyfishta: nga njëra anë, çlirimi i lëndëve ushqyese mund të stimulojë jetën detare, por nga ana tjetër, masa të tilla të akullit krijojnë sfida të mëdha për kafshët e egra.
Shkëputja e ajsbergëve është pjesë e ciklit natyror të Antarktidës. Megjithatë, frekuenca dhe përmasat e këtyre ndarjeve janë rritur ndjeshëm për shkak të krizës klimatike, pasi Antarktida po nxehet më shpejt se mesatarja globale. Sot, A23a ka hyrë në të njëjtat ujëra ku edhe gjigantët e tjerë, si A68, u shpërbënë shpejt.
Ekspertët thonë se fati i tij ishte i pashmangshëm sapo u shkëput nga detet e ftohta të Antarktidës. I ekspozuar ndaj temperaturave më të larta dhe fuqisë së dallgëve, ky “kolos i akullt” po shpërbëhet me shpejtësi, duke i dhënë fund një udhëtimi që zgjati gati 40 vjet.
