Gjuha ka qenë gjithmonë një pengesë për filmat jo në anglisht që aspirojnë të kapërcejnë kufijtë e tyre kombëtarë. Titrat lodhin shumë shikues, ndërsa dublimi tradicional shtrembëron interpretimin autentik.
Një teknologji e re e inteligjencës artificiale premton të ndryshojë rrënjësisht peizazhin: sistemi DeepEditor “përshtat” lëvizjen në gojën e aktorëve në mënyrë që të duket sikur ata vetë po flasin gjuhën e dubluar, pa asinkronizime.
Zgjidhja u zhvillua nga kompania me seli në Londër, Flawless, e themeluar në vitin 2020 nga skenaristi dhe regjisori Scott Mann. Mann kishte zbuluar se metodat tradicionale të dublimit po e prishnin atmosferën e publikimeve ndërkombëtare të filmave të tij, siç ishte filmi “Heist” i vitit 2015 me protagonist Robert De Niro. “Gjithçka është jashtë sinkronizimit dhe interpretimi është i ndryshëm. Dhe nga një perspektivë thjesht kinematografike, pjesa tjetër e botës po sheh një produkt me cilësi shumë më të ulët”, i thotë ai BBC News .
Si funksionon DeepEditor
DeepEditor përdor një kombinim të njohjes së fytyrës, gjurmimit të lëvizjes 3D dhe analizës së shprehjeve. Kjo i lejon asaj të përshtatë lëvizjet e gojës së aktorëve me gjuhën e re, duke ruajtur interpretimin e tyre origjinal të paprekur. Metoda kursen kohë dhe para, pasi nuk kërkohen rixhirime ose xhirime të reja. Sipas Mann, kostoja e përgjithshme mund të jetë deri në dhjetë herë më e ulët se zgjidhjet tradicionale.
Testi i parë i madh ishte me filmin “Watch the Skies”, një film suedez fantastiko-shkencor, prodhimi i parë i metrazhit të gjatë që u dublua vizualisht. Rezultati ishte aq bindës sa, sipas krijuesve, shikuesi mesatar mezi do ta kuptonte që aktorët nuk flisnin anglisht që në fillim.
Përtej ndryshimit të thjeshtë të gjuhës, teknologjia mund të transferojë një interpretim më të mirë nga një xhirim në tjetrin ose të zëvendësojë replikën e një aktori pa humbur interpretimin dhe emocionin e skenës origjinale. Kështu, krijuesit fitojnë një “mjet preciz” për të përmirësuar produktin përfundimtar.
Në kërkesë për shkak të transmetimit
Zhvillimi i mjeteve të tilla përkon me rritjen shpërthyese të transmetimit. Platforma si Netflix dhe Apple TV po kërkojnë gjithnjë e më shumë përmbajtje ndërkombëtare, ndërsa tregu global i dublimit vlerësohet të rritet nga 4 miliardë dollarë në vitin 2024 në 7.6 miliardë dollarë deri në vitin 2033, sipas një raporti nga Business Research Insights. Nuk është rastësi që kompanitë më të mëdha në këtë fushë kanë filluar tashmë të punojnë me Flawless.
Por teknologjia ka kritikët e saj, Neta Alexander, një profesoreshë e filmit dhe medias në Universitetin Yale, shqetësohet për dimensionin kulturor të çështjes.
“Nëse të gjithë filmat e huaj përshtaten që të duken sikur janë xhiruar në anglisht, publiku do të humbasë kontaktin me specifikën gjuhësore dhe kulturore të veprave”, vëren ajo. Heqja e titrave mund të kufizojë gjithashtu aksesin për nxënësit e gjuhëve, emigrantët dhe shikuesit e shurdhër dhe me dëgjim të dobët.
“Titrat nuk janë vetëm një masë e përkohshme, por një mënyrë për të ruajtur integritetin e rrëfimit”, shton ajo.
