Sandu, e cila u mbështet te diaspora për të fituar një mandat të dytë vitin e kaluar dhe për të siguruar një votë “po” për anëtarësimin në BE, i tha Financial Times, se Moska kishte intensifikuar fushatën e saj të dezinformimit në internet.
«Rusët po synojnë diasporën», tha ajo, duke akuzuar Moskën për përdorimin e priftërinjve ortodoksë rusë për të përhapur propagandë dhe për vendosjen e rrjetit të boteve «Matryoshka» për të gjeneruar përmbajtje të rreme, ndërsa paraqiten si media të huaja legjitime.
Sandu — partia e së cilës pro-BE për Veprim dhe Solidaritet, shpreson të ruajë shumicën e saj më 28 shtator — tha se kishte frikë nga një përsëritje e fushatës së vitit 2024, kur agjentët rusë dyshohet se bënë kërcënime të rreme me bomba në qendrat e votimit moldave jashtë vendit, përfshirë edhe në Gjermani.
Shërbimet e sigurisë moldave vitin e kaluar detajuan një sulm “të paprecedentë” rus ndaj procesit zgjedhor të vendit, duke akuzuar Moskën për kanalizimin e shumave të mëdha parash në ish-vendin sovjetik me qëllim blerjen e votave përmes një rrjeti të gjerë përfaqësuesish.
Sandu vlerësoi se Rusia kishte shpenzuar ekuivalentin e 1 përqind të PBB-së së Moldavisë, “duke ndërhyrë në zgjedhjet tona” në vitin 2024.
Taktikat e Rusisë tani po evoluonin, tha Sandu. Kriminelët në listën e pagave të Moskës, pretendoi ajo, tani po përdoren gjithashtu për të shkaktuar trazira në burgjet moldave. “Është me të vërtetë një gamë shumë e gjerë mjetesh që Rusia po përdor… duke u përpjekur të mbingarkojë institucionet tona”, tha ajo.
Kremlini më parë ka mohuar të jetë i përfshirë në ndonjë ndërhyrje në zgjedhje jashtë vendit.
Sandu bëri thirrje për mbështetje nga BE gjatë një fjalimi në Parlamentin Europian në Strasburg në fillim të kësaj jave.
«Dua që BE-ja të mësojë nga përvoja jonë», i tha ajo gazetës FT përpara fjalimit të saj. «Moldavia është një demokraci e brishtë, por mund të shohim se disa nga gjërat që Rusia po bën në Moldavi eksportohen më pas në vende të tjera. Nuk duhet ta nënvlerësojmë rrezikun për demokracitë tona».
Brukseli premtoi 1.8 miliardë euro mbështetje ekonomike për Moldavinë vitin e kaluar përpara një referendumi mbi anëtarësimin në BE të thirrur nga Sandu, i cili u fitua me një diferencë të ngushtë me votën “po”.
Zgjedhjet presidenciale të mbajtura në të njëjtën kohë ishin gjithashtu kokë më kokë midis Sandusë dhe një kandidati pro-rus, Alexandr Stoianoglo.
Sandu fitoi balotazhin me 55 përqind të votave falë diasporës së madhe moldave. Sikur të ishin numëruar vetëm fletët e votimit vendas, ajo do t’i kishte humbur zgjedhjet, pasi votuesit u kthyen kundër saj për shkak të rritjes së kostove të energjisë të lidhura me luftën në Ukrainë dhe lëvizjes së Moldavisë për të ulur varësinë nga furnizimet ruse.
Progresi i Moldavisë në rrugën drejt anëtarësimit në BE ka ngecur, pasi kërkesa e saj është shoqëruar me atë të Ukrainës. Të dy vendet aplikuan për t’u bashkuar me bllokun në vitin 2022, pas pushtimit në shkallë të plotë të Rusisë.
Por Viktor Orbán i Hungarisë ka refuzuar të hapë bisedimet e anëtarësimit me Ukrainën, dhe Presidenti Volodymyr Zelenskyy ka këmbëngulur që Kievi dhe Kishinau, duhet të përparojnë në të njëjtin hap.
“Duke pasur parasysh presionin që na ushtron Rusia dhe kërcënimet me të cilat përballemi, integrimi në BE është e vetmja mënyrë për të mbijetuar si demokraci”, tha Sandu. “Ne besojmë se BE-ja duhet të gjejë një zgjidhje në mënyrë që si Moldavia ashtu edhe Ukraina të kalojnë në hapat e ardhshëm.”
Sandu i ka cilësuar zgjedhjet e ardhshme parlamentare si pengesën e fundit në rrugën e pranimit të Moldavisë në BE.
Por partia e saj përballet me një kundërshtar të fortë, pasi Stoianoglo njoftoi një koalicion prej tre partish opozitare që bashkohen për të sfiduar PAS-in e saj.
Stoianoglo, një ish-prokuror i përgjithshëm, ka bërë thirrje që Moldavia të jetë në “harmoni” me “si perëndimin ashtu edhe lindjen”. Koalicioni i tij i Bllokut Alternativ mbështet nominalisht integrimin në BE, por Sandu tha se kundërshtarët e saj synojnë të prishin progresin e Moldavisë dhe të ribashkohen me sferën e ndikimit të Rusisë.
Të martën, ajo i tha parlamentit evropian se Kremlini po kërkon “të kapë Moldavinë përmes kutive të votimit”./ Financial Times.
