Shqiptarët dallojnë qartë në rajon për nga motivet ekonomike që i shtyjnë drejt emigracionit. Të dhënat tregojnë se 76% e qytetarëve të Shqipërisë përmendin punësimin dhe të ardhurat si arsye kryesore për të lëvizur jashtë vendit, përqindja më e lartë në Ballkan pas Kosovës.
Krahas kësaj, shqetësime si mungesa e meritokracisë (32%), dëshira për një të ardhme më të mirë për fëmijët (28%) dhe mundësitë më të mira arsimore (23%) përforcojnë idenë se largimi lidhet më shumë me pritshmëri për zhvillim dhe përmirësim të jetesës, sesa me faktorë politikë.
Krahasuar me rajonin, ku dimensionet politike dhe institucionale marrin peshë më të madhe, Shqipëria spikat si vendi ku emigracioni mbetet kryesisht një çështje ekonomike dhe sociale, duke reflektuar aspiratën për një standard më të mirë jetese.
Kur shihen vendet individualisht dhe arsyet më të përfaqësuara për dëshirën për t’u larguar jashtë vendit, dalin në pah disa tema dhe arsye të reja. Një nga këto arsye është paqëndrueshmëria politike, e pranishme më së shumti në Bosnje dhe Hercegovinë (32%), por gjithashtu edhe në Ukrainë (23%), e ndjekur nga Gjeorgjia (12%), Serbia (12%) dhe Moldavia (11%). Mungesa e respektit për të drejtat individuale në vend është gjithashtu një arsye e dukshme, e cila shfaqet kryesisht në Bosnje dhe Hercegovinë (27%), por edhe në nivele të larta në Serbi (18%), Ukrainë (14%) dhe Gjeorgji (12%). Interesant është fakti se ekziston një ndërthurje mes “Paqëndrueshmërisë politike” dhe “Mungesës së respektit për të drejtat e mia” si arsye të përmendura shpesh për dëshirën për t’u larguar jashtë vendit në të njëjtat vende—Bosnje dhe Hercegovinë, Serbi, Ukrainë dhe Gjeorgji—çka mund të shërbejë si motivim për hetime të mëtejshme.
Korrupsioni është gjithashtu një arsye e përmendur gjerësisht, edhe pse nuk shfaqet ndër më të cituarat si arsye kryesore për largim. Bosnja dhe Hercegovina ka përqindjen më të lartë të përmendjes së korrupsionit si arsye për t’u larguar nga vendi me 24% të përgjigjeve. Serbia është shumë afër me 23% të të anketuarve që e përmendin korrupsionin si një nga arsyet për largim. Nga Maqedonia e Veriut 17% dhe nga Kosova 14% gjithashtu e shohin korrupsionin si një arsye të rëndësishme.
I vetmi vend ku arsyet ekonomike nuk janë motivatori kryesor për largim është Ukraina, ku 43% e njerëzve përmendin sigurinë, padyshim e ndikuar nga lufta e vazhdueshme me Rusinë. Arsye të tjera të përmendura përfshijnë të qenit “thjesht të lodhur” (me Serbinë që mban nivelin më të lartë për këtë përgjigje me 14%), ribashkimin familjar (më i larti në Kosovë me 9%) dhe shqetësimet mjedisore (në nivele të ulëta në përgjithësi, por më të lartat në Mal të Zi, 9%).
Gjithashtu, duhet përmendur se Ukraina kishte 21% përgjigje “Të tjera”, të cilat u përjashtuan nga tabela për të ruajtur qartësinë e opsioneve të sakta. Megjithatë, duke parë më thellë të dhënat, është e qartë se këto përgjigje gjithashtu i referohen konfliktit të vazhdueshëm si faktor motivues për largimin nga vendi. Përgjigjet e shkruara me dorë lidhen kryesisht me terma si “luftë”, “rrezik” dhe nocione të tjera të ngjashme./ekofin.al
