Një analizë e re e të dhënave arkivore nga anija kozmike Cassini konfirmon se gejzerët e akullt nga hëna e Saturnit, Enceladus, përmbajnë molekula organike, blloqet ndërtuese të jetës. Ky zbulim forcon idenë se oqeani i fshehur i Enceladusit mund të jetë i banueshëm.
Shkencëtarët e dinë që nga viti 2005 se Enceladusi ka ujë nën koren e tij të akullt, duke lëshuar shtëllunga avulli dhe akulli nga poli jugor. Ndonëse komponimet organike u zbuluan në vitin 2018, origjina e tyre mbeti e paqartë: a vinin ato nga oqeani nën sipërfaqe apo u formuan pas ekspozimit ndaj rrezatimit kozmik?
Studimi i ri, i botuar në Nature Astronomy, e zgjidhi këtë duke analizuar grimca akulli të sapohedhura, duke konfirmuar se materiali organik vinte nga uji i lëngshëm i hënës. “Ekzistojnë shumë rrugë të mundshme nga molekulat organike që gjetëm deri te komponimet potencialisht të rëndësishme biologjikisht, gjë që rrit mundësinë që kjo hënë të jetë e banueshme,” tha autori kryesor Nozair Khawaja.
Përparimi erdhi nga të dhënat e mbledhura gjatë një fluturimi të Cassini-t në vitin 2008, kur anija kozmike kaloi nëpër një gejzer grimcash akulli të sapohedhura, të cilat udhëtonin me shpejtësi 64,800 km/h. Kjo shpejtësi e lartë pengoi copëtimin e akullit dhe bashkimin e molekulave të ujit, duke i lejuar shkencëtarët të zbulonin shenja organike që më parë ishin të maskuara. Analiza zbuloi komponime organike komplekse, shumë të përqendruara, dhe identifikoi molekula të reja që nuk ishin dokumentuar më parë në shtëllungat e Enceladusit.
Ky zbulim përmbyll gati dy dekada kërkimesh: zbulimi i gejzerëve në vitin 2005, konfirmimi i një oqeani global me kripë në vitin 2014, dëshmitë për aktivitet hidrotermal në vitin 2017 dhe zbulimi i materialit organik në vitin 2018. Së bashku, këto zbulime e bëjnë Enceladusin një nga objektivat më tërheqës në kërkimin për jetë jashtëtokësore.
Misioni i propozuar i NASA-s, Enceladus Orbilander, dhe konceptet e ngjashme të ESA-s do të orbitonin rreth hënës, do të merrnin mostra nga gejzerët, dhe potencialisht do të uleshin për të analizuar mostrat në sipërfaqe ose për të depërtuar në akull për të arritur drejtpërdrejt në oqean.
