“Është shansi ynë më i mirë për të gjetur jetë përtej Tokës”, thotë Suvrath Mahadevan , profesor i astronomisë në Universitetin Penn, duke përshkruar planetin GJ 251 C, i vendosur në një “distancë të përballueshme” prej 18.2 vitesh dritë në drejtim të yjësisë Gemini.
Katër herë planeti Tokë
E përshkruar si një “super-Tokë” për shkak të madhësisë së saj (katër herë masa e planetit tonë), GJ 251 C është bërë nga shkëmbinj dhe ka shumë nga karakteristikat e duhura për jetën.
“Ndodhet në të ashtuquajturën zonë Goldilocks. Është në distancën e duhur nga ylli i saj për të pasur si ujë të lëngshëm ashtu edhe atmosferë”, shpjegon Mahadevan.
Planetët “Goldilocks”
Me termin “zona e Goldilocks”, astronomët nënkuptojnë një distancë midis një planeti dhe yllit të tij që nuk është as shumë e vogël dhe as shumë e madhe, me planetin e ekspozuar ndaj rrezatimit që nuk është as shumë i dobët dhe as shumë intensiv.
Gjetësi i Planetit të Zonës së Banueshme
Gjuetia për planetët “Goldilocks” është misioni i Observatorit McDonald në Teksas, i cili ka një instrument të quajtur Habitable Zone Planet Finder, i dedikuar për analizimin e planetëve që rrotullohen rreth yjeve të tjerë përveç Diellit (të ashtuquajturit ekzoplanetë) në zona pranë Tokës.
“Ne kërkojmë botë që janë në distancën e duhur nga yjet e tyre në mënyrë që uji mund të ekzistojë në sipërfaqet e tyre”, shpjegon Mahadevan.
Një vit në 54 ditë
Në vitin 2020, astronomët kishin zbuluar tashmë një planet që rrotullohej rreth yllit GJ 251 (një xhuxh i kuq sa një e treta e madhësisë së Diellit, më i zbehtë por më turbulent se ylli ynë) dhe e quajtën atë GJ 251 B. Orbita e tij shumë e ngushtë bën që ai të ketë një vit të shkurtër (planeti përfundon një orbitë rreth yllit në 14 ditë). Nëse do të ishim brenda sistemit diellor, GJ 251 B do të ishte edhe më afër Diellit sesa Mërkuri. Planeti i sapozbuluar, i përshkruar në një artikull në Astronomical Journal , ka një orbitë më të largët dhe përfundon rrotullimin e tij në 54 ditë.
Problemi i teleskopëve
Për të përcaktuar nëse planeti i zbuluar rishtazi përmban molekula të pajtueshme me jetën në atmosferën e tij, teleskopët aktualë janë të pamjaftueshëm. Do të duhet të presim për gjeneratën e ardhshme të instrumenteve me pasqyra me diametër të paktën 30 metra. Njëri është ELT (Teleskopi Jashtëzakonisht i Madh), në ndërtim e sipër në shkretëtirën Atacama të Kilit. I menaxhuar nga Observatori Jugor Evropian, anëtar i të cilit është Italia, ai do të ketë një diametër prej 39 metrash. Megjithatë, në rrezik është projekti amerikan i udhëhequr nga Universiteti i Kalifornisë, i cili planifikoi të ndërtonte një instrument 30 metrash në Hawaii. Observatori rrezikon të bjerë viktimë e protestave nga komunitetet vendase indigjene dhe shkurtimeve shkencore të administratës Trump.
Shirat e rubinëve dhe safirëve
Ekzoplaneti i parë u zbulua në vitin 1995. Sot, janë vëzhguar 6,000. Megjithatë, shumë prej tyre janë shumë të largët dhe të vështirë për t’u studiuar. Disa janë të përbërë nga gaz, të tjerë rrotullohen rreth yllit të tyre në më pak se një ditë. Disa kanë re të përbërë nga shi me bazë kuarci ose silikoni, në kokrriza të ngjashme me rërën tonë. WASP-121 B, me temperaturën e tij prej 3,200 gradësh dhe vitin e tij që zgjat vetëm 30 orë, është ndoshta një nga më ekstremet. Retë e tij metalike prej hekuri, vanadiumi, magnezi dhe kromi krijojnë shira rubinësh dhe safirësh./La Repubblica
