Një studim te qentë shtëpiakë ka zbuluar biomarkerë të rinj të mundshëm të plakjes, që mund të ndihmojnë si njerëzit ashtu edhe qentë të jetojnë më gjatë dhe me shëndet më të mirë.
Shkencëtarët kanë kërkuar prej kohësh tregues biologjikë që pasqyrojnë saktësisht moshën e vërtetë biologjike të një individi ose që sinjalizojnë sëmundje para se ato të shfaqen. Në një studim të ri, studiues nga Universiteti Tufts, Universiteti i Uashingtonit dhe institucione të tjera, duke punuar me qentë, një model i shkëlqyer për kërkimet mbi plakjen, zbuluan dëshmi molekulare që ndihmojnë në kuptimin e procesit të plakjes tek të dyja speciet.
Studimi, i botuar më 22 tetor në Aging Cell, analizoi mostrat e gjakut të afro 800 qenve që marrin pjesë në “Dog Aging Project”. Rezultatet treguan se rreth 40% e molekulave të vogla në gjakun e qenve ndryshojnë me moshën, duke sugjeruar se këto ndryshime molekulare mund të jenë çelësi për të kuptuar si përparon plakja.
Këto molekula, të quajtura metabolitë, janë “blloqet ndërtuese të jetës”, shpjegon Daniel Promislow, studiues kryesor në HNRCA. Ata janë përbërësit bazë që ndihmojnë në formimin e proteinave, ADN-së dhe elementeve të tjera qelizore.
Ekipi identifikoi një grup të veçantë metabolitësh të quajtur aminoacide të modifikuara pas përkthimit (ptmAAs), të lidhura ngushtë me plakjen tek qentë, pavarësisht racës apo gjinisë. Këto metabolite prodhohen ose nga bakteret e zorrëve gjatë tretjes, ose nga shpërbërja e proteinave.
Studimi zbuloi se funksioni i veshkave luan rol të rëndësishëm: kur veshkat dobësohen, këto molekula grumbullohen në gjak. Ky proces mund të shpjegojë pse disa qen plaken më shëndetshëm se të tjerët dhe mund të ofrojë të dhëna edhe për plakjen njerëzore.
Në fazën tjetër, studiuesit do të ndjekin të njëjtët qen për disa vite për të parë si ndryshojnë metabolitët me kohën dhe si ndikon mikrobiota e zorrëve në këtë proces. Ata do të shqyrtojnë gjithashtu nëse ndryshimet në masën muskulore lidhen me këto molekula.
Kërkimi synon të përcaktojë nëse biomarkerët mund të parashikojnë shëndetin dhe jetëgjatësinë, dhe nëse trajtimet kundër plakjes mund të ndryshojnë këto shenja biologjike. Siç thekson Promislow, ky studim ofron një mundësi të jashtëzakonshme për të kuptuar më mirë plakjen dhe për të përmirësuar jetën si të njerëzve, ashtu edhe të qenve.
