Nga Skender Kapiti
Atë që bëjnë shkrimtarët dhe dijetarët për të zbuluar natyrën dhe shkencën, atë bëjnë moralistët me moralin — duke filozofuar për të në mënyrë logjike dhe të arsyeshme për njohjen.
Arsyeja pyet për realitetin pandërprerë, sa herë që has në vështirësi: realitetin, mendimin dhe veprimin praktik.
Në filozofi bëhen gabime morale, por edhe disa shkencëtarë bëjnë gabime — dhe gabimet e disa prej tyre janë më të suksesshme se sukseset e disa të tjerëve.
Reformimit intelektual dhe atij shkencor i paraprin vullneti dhe dëshira e guximshme intelektuale e sociale e revolucionit shkencor.
Qeveria dhe pushteti janë të këqijat më të mëdha, parandalimin e të cilave e bën demokracia reale dhe e vërtetë — ajo e ligjit, drejtësisë dhe filozofisë morale.
Demokracia ka masa të ndryshme pushteti, prandaj edhe ajo ka mangësi morale, ligjore e drejtësie. As ajo, as morali nuk kanë barazi pushteti.
Mendimi më i mirë është reformimi i mendimit dhe veprimit që buron nga vullneti, si dhe reformimi e kontrolli i pasioneve që ndodh në institucione dhe në ambientet publike ku kërkohet zgjidhja e problemeve.
Dëshira kërkon ndryshimin dhe zgjidhjen normale të problemeve në mënyrë të kënaqshme.
Demokracia e mirë është ajo që e kërkon morali dhe vullneti i popullit — ajo që përmirëson dhe lartëson vlerat humane e sociale.
Detyra filozofike përmbush vlerat më të larta përmes parimeve dhe analizave logjike.
Mund të jesh doktor i mirë, por kjo nuk do të thotë se je njeri i mirë. Doktori i mirë është shërbëtori i mirë.
Etika është njohja kritike për moralin, autoritetin dhe kompetencën intelektuale e humane.
Feja është burimi i së vërtetës, i demokracisë dhe i moralitetit njerëzor — burim i jetës intelektuale e shkencore që frikëson frikën dhe nuk frikësohet prej ngjarjeve.
Njeriu inteligjent mendon dhe zgjedh intelektualisht, në mënyrë ekzistenciale dhe reale.
