Universi mund të mos jetë më duke u shpërndarë me shpejtësi, dhe zgjerimi kozmik mund të jetë duke u ngadalësuar tashmë – duke përmbysur një nga supozimet më themelore të kozmologjisë moderne, sipas një studimi të ri.
Studimi u botua të enjten në Njoftimet Mujore të Shoqërisë Mbretërore Astronomike.
“Studimi ynë tregon se universi ka hyrë tashmë në një fazë të zgjerimit të ngadalësuar në epokën e tanishme dhe se energjia e errët evoluon me kalimin e kohës shumë më shpejt sesa mendohej më parë”, tha profesor Young-Wook Lee pranë Universitetit Yonsei në Korenë e Jugut, i cili udhëhoqi hulumtimin.
“Nëse këto rezultate konfirmohen, kjo do të shënonte një ndryshim të madh paradigme në kozmologji që nga zbulimi i energjisë së errët 27 vjet më parë”, shtoi ai.
Për gati tri dekada, shkencëtarët kanë besuar se zgjerimi i universit po përshpejtohej për shkak të energjisë së errët – një forcë misterioze që fitoi Çmimin Nobel në Fizikë 2011. Por ekipi i Lee nuk gjeti prova bindëse për përshpejtim të vazhdueshëm, raporton KosovaPress.
Duke analizuar të dhënat nga 300 galaktika, studiuesit zbuluan se supernovat e përdorura për të matur distancat kozmike – dikur mendohej se ishin “qirinj standardë” të besueshëm – në fakt ndryshojnë në shkëlqim në varësi të moshës së yjeve të tyre pritës.
Pas korrigjimit të paragjykimit, të dhënat nuk mbështetën më modelin standard kozmologjik (ΛCDM), por përkundrazi përputheshin me gjetjet nga projekti i Instrumentit Spektroskopik të Energjisë së Errët (DESI), të cilat tregojnë se energjia e errët po dobësohet me kalimin e kohës.
“Në projektin DESI, rezultatet treguan se universi do të ngadalësohej në të ardhmen. Në të kundërt, analiza jonë tregon se ai tashmë ka hyrë në një fazë ngadalësimi sot”, tha Lee.
Ekipi planifikon teste të mëtejshme duke përdorur të dhënat e ardhshme nga Observatori Vera C. Rubin në Kili, i cili do të identifikojë dhjetëra mijëra supernova të reja në vitet e ardhshme.
Bashkudhëheqësi i hulumtimit Chul Chung tha se matjet e sakta të moshës do të lejojnë një provë shumë më të fuqishme dhe përfundimtare të kozmologjisë së supernovave.
Nëse konfirmohen, gjetjet mund t’i detyrojnë shkencëtarët të rishkruajnë atë që dinë rreth energjisë së errët – dhe fatit përfundimtar të vetë universit.
