Shkencëtarët po kërkojnë gjithnjë e më shumë mënyra të lira dhe efikase për të pastruar ujin e ndotur duke përdorur energjinë e diellit. Dy teknika kryesore janë fotokataliza, që shpërbën ndotësit me energji diellore, dhe avullimi fototermal, që ngroh dhe avullon ujin e ndotur për të krijuar ujë të pastër. Por këto metoda shpesh varen nga materiale të shtrenjta ose të vështira për t’u prodhuar, gjë që e kufizon përdorimin e tyre në shkallë të gjerë. Si rezultat, studiuesit po kërkojnë një material të vetëm, ekonomik dhe shumëfunksional, që mund të pastrojë ujin në disa mënyra dhe idealisht të prodhohet nga mbeturina.
Një zbulim i ri nga Instituti i Teknologjisë në Nagoya (NITech) në Japoni tregon se kjo është e mundur. Ekipi i udhëhequr nga prof. Takashi Shirai ka përdorur mbeturina plastike të zakonshme, sidomos polipropilenin, për të krijuar grimca kompozite që pastrojnë dhe kriposin ujin duke përdorur vetëm rrezet e diellit. Studimi është botuar në ACS Applied Materials& Interfaces.
Materiali i ri u prodhua përmes një procesi mekanokimik të kryer në një mulli me topa rrotullues, ku u përzien molibden trioksidi (MoO₃) dhe plastika e ricikluar. Përmes përpunimit të kontrolluar, përzierja u shndërrua në grimca që përmbanin bronz molibdeni me hidrogjen, molibden dyoksidi dhe karbon të aktivizuar. Këto përbërës punojnë së bashku për të thithur dritën e diellit dhe për të nxitur reaksione të ndryshme pastruese.
Testet treguan se grimcat thithnin dritë në gjithë spektrin UV, duke shpërbërë ndotës organikë nëpërmjet fotokatalizës. Ato funksionuan gjithashtu si katalizatorë acidikë Brønsted, duke hequr ndotjen edhe pa dritë. Materiali shfaqi gjithashtu efekt të fortë fototermal, duke u ngrohur shpejt me diell dhe duke mundësuar avullim të shpejtë të ujit. Ndërkohë, karbonet e oksigjenuara të mbetura nga procesi i bluarjes thithnin jonet e metaleve të rënda.
Ekipi synon të përmirësojë më tej procesin për të krijuar katalizatorë të tjerë unikë për pastrimin e ujit. Sipas prof. Shirait, kjo teknologji mund të përdoret për shumë okside dhe plastika të ndryshme, duke ofruar një mënyrë të re për të ricikluar mbeturinat dhe për të siguruar burime të qëndrueshme uji të pijshëm.
