Një kangur me hundë të shkurtër miu, i gjetur në Australi, është zhdukur për më shumë se 100 vjet, por tani, një program i guximshëm ri-futjeje, i njohur si Marna Banggara, po përpiqet ta rikthejë këtë lloj specieje të ngjashme me kangurin e vërtetë.
Kjo lloj specieje dikur banonte në më shumë se 60 për qind të Australisë kontinentale. Megjithatë , kolonizimi evropian i vendit solli me vete macet dhe dhelprat e egra grabitqare, si dhe shkatërrimin e pjesës më të madhe të habitateve vendase të kullotave dhe pyjeve të kafshës.
Midis viteve 2021 dhe 2023, ekipi i Marna Banggara liroi 193 individë, të transportuar nga pjesë të tjera të Australisë ku mbeten popullata të vogla të kësaj specieje, në një pjesë të gadishullit të kontrolluar nga grabitqarët.
Ekipi gjithashtu merr matjet e individëve të zënë në grackë. Ata shqyrtojnë peshën trupore dhe treguesit e shëndetit, siç janë dhjami i ruajtur, gjendja e qimeve dhe numri i parazitëve.
Sot, ky lloj specieje është i kufizuar vetëm në disa ishuj dhe xhepa të izoluar kontinentalë në Australinë Jugperëndimore: vetëm 1% e diapazonit të tij të mëparshëm.
Kjo lloj specieje me bisht furçe duket si një kangur miniaturë dhe, në mënyrë të ngjashme, ka një qese ku mban të vegjlit e tij. Por mos u mashtroni, ky marsupial i vogël nuk është aq i adhurueshëm sa duket. Kur kërcënohet nga një grabitqar, ai do ta nxjerrë zogun e tij të vogël nga qesja e tij dhe do të kërcejë në një drejtim tjetër për të shmangur kapjen.
Sakrifikimi i të vegjlit të dikujt mund të duket brutal, por është një strategji thelbësore mbijetese për një specie që, deri vonë, ishte zhdukur në Gadishullin Yorke të Australisë Jugore. Midis viteve 1999 dhe 2010, madhësia e popullatës së specieve ra me 90% – një rënie drastike që disa studime sugjerojnë se mund të ketë rezultuar nga përhapja e parazitëve të gjakut, së bashku me faktorë të tjerë.
“Marna në gjuhën tonë do të thotë i mirë, i begatë, i shëndetshëm dhe Banggara do të thotë vend”, thotë Garry Goldsmith, një anëtar i komunitetit Narungga i cili punon në projekt.
Ekipi fillimisht ngriti një gardh kontrolli grabitqarësh prej 25 kilometrash përgjatë pjesës së ngushtë të Gadishullit Yorke për të krijuar një strehë të sigurt prej 150 mijë hektarësh për speciet e para që do të riktheheshin.
Deri më tani, programi “ndoshta edhe i tejkalon pritjet”. Pothuajse 40% e individëve të kapur në një studim të kohëve të fundit monitorimi ishin pasardhës të atyre që u futën fillimisht në zonë dhe 22 nga 26 femrat mbanin të vegjël në qese.
“Pjesa me të vërtetë e rëndësishme e kësaj është të mësosh nga procesi”, thotë Goldsmith, raporton CNN, përcjell KosovaPress.
Nëse gjithçka shkon sipas planit, ekipi shpreson të kthejë më shumë specie të zhdukura në rajon gjatë viteve të ardhshme.
