Gazeta gjermane Frankfurter Sonntagszeitung ka publikuar një artikull me detaje të reja rreth “Sarajevo Safari” dhe fragmente nga një intervistë me gazetarin dhe shkrimtarin italian Ezio Gavazzeni. Artikulli fillon me deklaratat e ish-marins dhe zjarrfikësit amerikan John Jordan, i cili dëshmoi për herë të parë për “snajperët turistikë” në shkurt të vitit 2007 para Tribunalit të Hagës, dhe një transkript i marrjes në pyetje është i disponueshëm në internet, raporton Deutsche Welle.
“Jordani pa disa herë në Sarajevë burra që i tërhoqën vëmendjen me rrobat, armët dhe faktin se udhëhiqeshin nga vendas. Disa prej tyre kishin pushkë, të cilat ishin më të përshtatshme për gjueti derrash të egër në Pyllin e Zi sesa për luftime në qytet. Ishte e qartë se ata nuk ishin të aftë të lëviznin nëpër rrënoja. E njëjta gjë, thotë ai, ia konfirmoi edhe një koleg nga zona e Mostarit.”
“Pas dëshmisë së Jordanit për “snajperët turistë” nuk erdhi asgjë. Ndoshta sepse historitë për kanadezë, rusë, gjermanë, zviceranë dhe italianë që erdhën në Sarajevë me pajisje gjuetie dhe paguan njësi paraushtarake serbe shuma të mëdha për të shkuar për të gjuajtur njerëz janë konsideruar prej kohësh legjenda urbane”, shkruan Frankfurter Sonntagszeitung (FAS).
Gazeta gjermane më pas hedh një vështrim në dosjen që gazetari italian Gavazzeni, me avokatin e tij Nicola Brigida dhe ish-gjyqtarin Guido Salvini, ia dorëzuan Zyrës së Prokurorit të Shtetit në Milano më 28 janar 2025, dhe të cilën FAS e mori për inspektim.
Aty thuhet se kishte të paktën njëqind “turistë lufte”, të cilët e quanin njëri-tjetrin “qitës” – megjithëse një term më i përshtatshëm do të ishte vrasës serialë.
Ata thuhet se paguan deri në 300,000 euro (në vlerën e sotme): “Fëmijët kushtojnë më shumë, pastaj burrat (mundësisht me uniformë dhe të armatosur), pastaj gratë dhe së fundmi të moshuarit mund të vriteshin falas.”
Dokumenti pohon se inteligjenca ushtarake italiane u informua për “turistët e luftës” në vitin 1993 dhe disa muaj më vonë njoftoi se kishte identifikuar pikën e fillimit të tureve dhe i kishte ndaluar ato. Por a është vërtet? “Jo, sot e dimë se kjo nuk është e vërtetë. Udhëtimet në front vazhduan gjatë gjithë viteve 1994 dhe 1995”, tha Gavazzeni të mërkurën e kaluar në Milano, raporton gazeta gjermane.
Gavazzeni, i cili është autor i librave rreth vrasjeve të gjyqtarëve që gjuejnë mafien, Giovanni Falcone dhe Paolo Borsellino, si dhe vrasjes së Papa Gjon Palit II, pritet të publikojë librin e tij të fundit, “I cecchini del weekend” (“Snajperët e Fundjavës”) në shkurt. Ai është kontaktuar nga Netflix dhe Amazon për ta përshtatur librin, i cili do të publikohet nga Paper First.
Çfarë e tronditi më shumë? “Që fëmija i vrarë ishte padyshim trofeu më i kërkuar”, shkruan Frankfurter Sonntagszeitung, duke vazhduar: “Gjatë rrethimit të Sarajevës, i cili filloi më 6 prill 1992 dhe përfundoi më 29 shkurt 1996, u vranë 11,541 njerëz.”
Gëzimi i vrasjes
Midis viktimave ishin 1,621 fëmijë. Çdo familje në qytet ka të paktën një viktimë të vrarë nga një granatë ose snajper. Sarajeva është e rrethuar nga male mbi dy mijë metra të larta, të cilat zbresin në kodra të buta. Snajperët ishin vendosur në këto lartësi, me pamje nga rrugët, sheshet, apartamentet. Ose ishin në rrokaqiej, me pamje nga “Rrugica e Snajperëve”. Njerëzit që duhej të dilnin jashtë për të marrë ujë ose ushqim vraponin përgjatë trotuareve ose strehoheshin pranë automjeteve të blinduara të OKB-së.
“Gavazzeni i porositi kriminologes Martina Radica një profil të autorëve të krimit. Ata ishin të pasur, “nga nivelet e larta të shoqërisë”, si “mjekë, gjyqtarë, avokatë, noterë dhe sipërmarrës”, të cilët ishin të dhënë pas gjuetisë. “E gjitha bazohej në kërkimin e adrenalinës. Ishte gëzimi i vrasjes; të ndjesh fuqinë për një herë të vetme për t’i dhënë fund jetës së një personi me të cilin nuk ke asgjë të përbashkët”, i thotë Gavazzeni gazetës gjermane.
Gazetari investigativ kroat Domagoj Margetić pohon se presidenti serb Aleksandar Vuçiç në vitet 1992-1993 ishte gjithashtu një vit, si një njëzetvjeçar “bashkëpunoi me turistë që paguanin”, ndërsa ishte vullnetar i milicisë serbe të Bosnjës që mbante varrezat hebraike mbi Sarajevë.
Zëdhënësja e Vuçiçit i hodhi poshtë me vendosmëri këto akuza. FAS vazhdon: “E gjithë kjo tani duhet të verifikohet nga Zyra e Prokurorit të Shtetit të Milanos. Hetimet kanë filluar tashmë. Lëvizja Pesë Yje ka paraqitur një kërkesë parlamentare për të vënë në dispozicion dokumentet që shërbimet italiane të inteligjencës dyshohet se kanë në “Safari të Sarajevës”.
