Çështja Elbit ka shkaktuar siklet në kryeqytetet evropiane, duke pasur parasysh numrin e madh të programeve të NATO-s të pajisura nga prodhuesi izraelit në vitet e fundit. Firma siguroi një marrëveshje prej 175 milionë dollarësh për sisteme vetëmbrojtëse për 12 helikopterë Airbus Caracal H225M të porositur nga forcat speciale holandeze, si dhe kundërmasa elektronike për avionë transporti C-390 të dorëzuar ushtrisë austriake dhe holandeze.
Elbit gjithashtu pajisi flotën e avionëve cisternë Airbus MRTT të tetë vendeve të NATO-s, përfshirë Gjermaninë, Holandën, Belgjikën dhe Danimarkën, një program i madh i dhënë në vitin 2023 me vlerë dhjetëra milionë dollarë. Ushtria franceze, e cila porosit pak pajisje izraelite, nuk preket nga këto kontrata të fundit.
Sipas dokumenteve të brendshme të konsultuara nga La Lettre dhe partnerët e saj, Elbit Systems tani mund të jetë në listën e zezë nga NSPA, pas pezullimit të saj të përkohshëm të lidhur me 13 kontratat që NATO i konsideron të dyshimta.
Ndërhyrja e SHBA-së
Hetimi gjyqësor ndërkombëtar zbuloi një sistem të përhapur që shtrihet shumë përtej kontratave të grupit izraelit. Sipas burimeve tona, Moeraert, konsulenti i burgosur në Belgjikë, iu prezantua Eluasvilit nga një kontraktor i mbrojtjes, emri i të cilit është përmendur në raste të tjera ryshfeti me interes për sistemin e drejtësisë: Ismaïl Terlemez. Ky biznesmen turk, gjithashtu një ish-agjent i NSPA-së, është CEO i grupit Arca Defence me seli në Ankara.
Terlemez ishte objektivi i një hetimi të gjatë të FBI-së për ryshfet të lidhur me një kontratë TNT nga NATO për Ushtrinë Amerikane. Ai u arrestua më 13 maj në aeroportin e Brukselit për dyshimin se kishte marrë ryshfete, por u lirua më 9 korrik. Siç u zbulua nga La Lettre dhe partnerët e saj (LL, 20/10/25), Departamenti Amerikan i Drejtësisë (DoJ) hoqi akuzat kundër tij vetëm dy javë pas një takimi midis Presidentit Donald Trump dhe homologut të tij Recep Tayyip Erdoğan më 25 qershor në një samit të NATO-s në Hagë.
Një vendim i ngjashëm i Departamentit të Drejtësisë u mor në të njëjtën ditë, më 9 korrik. Bëhej fjalë për një rast tjetër që përmbante valixhe me para në Rumani, që lidheshin me kontrata me vlerë disa qindra milionë euro për furnizimin me karburant të anijeve ushtarake të vendeve të NATO-s.
Shtetet anëtare të NATO-s kërkojnë transparencë
Këto raste seriale korrupsioni tani kanë marrë një dimension politik në krye të hierarkisë së NATO-s. Ato ishin në rendin e ditës të takimit të fundit më 19 nëntor të Këshillit të Atlantikut të Veriut, organit kryesor vendimmarrës politik të NATO-s. Stacy Cummings, Drejtoresha e Përgjithshme Amerikane e NSPA-së, u thirr për të shpjeguar veten, dhe disa nga 32 ambasadorët që përfaqësonin vendet e NATO-s kërkuan transparencë më të madhe për të luftuar mashtrimin.
Një raport i brendshëm i botuar nga La Lettre (dokument) zbuloi presionin e ushtruar nga Cummings dhe nga Uashingtoni për të kufizuar luftën kundër korrupsionit në auditimet e brendshme në NSPA (LL du 21/11/25).
Edhe në Paris, më 2 dhjetor në Asamblenë Kombëtare, çështja u ngrit gjatë kohës së pyetjeve të qeverisë. Deputeti komunist Édouard Bénard pyeti Ministren e Mbrojtjes Catherine Vautrin në lidhje me “kontratat e manipuluara të armëve” nga “agjentët e korruptuar të NSPA-së”.
“Sa herë që ka dyshimin më të vogël, sigurisht që duhet të ketë hetime”, u përgjigj ministrja, duke deklaruar se Franca kishte kërkuar “vigjilencë maksimale” në lidhje me aktivitetet e agjencisë dhe menaxhimin e blerjeve nga ana e saj. Qeveria franceze po e merr çështjen seriozisht. Pasi fillimisht kontaktoi Vautrin me letër më 31 tetor, Bénard u thirr menjëherë nga këshilltarët e saj. Kur u kontaktua nga ekipi ynë, zyra e ministrisë së mbrojtjes deklaroi se Franca po kërkonte “përpjekje të vazhdueshme për të siguruar transparencë dhe efikasitet në operacionet e agjencisë”. Kritika, e dhënë në një gjuhë të kujdesshme diplomatike, synon drejtpërdrejt qeverisjen e NSPA-së.
Elbit Systems, e pyetur në lidhje me akuzat për korrupsion, tha se “mirëmban një program gjithëpërfshirës pajtueshmërie” dhe i ka “ofruar NSPA-së çdo ndihmë që mund të kërkojnë”. Por gjithashtu tha se “nuk ishte në dijeni të detajeve të referuara… dhe për këtë arsye nuk jemi në gjendje të komentojmë në këtë fazë”. Aleanca e NATO-s nuk iu përgjigj pyetjeve tona, por në një memo të brendshme të datës 31 korrik, menaxheri i programit të municioneve vuri në dukje se “kompani të tjera [përveç Elbit] mund t’i nënshtrohen të njëjtit proces në të ardhmen e afërt”. Terlemez dhe Arca Defence nuk iu përgjigjën kërkesave tona për koment. Sa i përket Eliau Eluasvilit, ai nuk mund të kontaktohej para publikimit të këtij hetimi.
La Lettre
