Pacientët me kancer së shpejti mund të jenë në gjendje të shmangin ose të marrin kimioterapinë më saktë, falë inteligjencës artificiale (IA).
Për dekada të tëra, mjekët kanë ekzaminuar biopsitë e kancerit nën mikroskop, por kjo qasje mund të humbasë modele delikate që zbulojnë se sa i rrezikshëm mund të jetë një tumor.
Një startup norvegjez po përdor inteligjencën artificiale për të ndryshuar mënyrën se si ekzaminohet kanceri kolorektal, duke ofruar vlerësime më të mira, ndërkohë që zvogëlon trajtimet potencialisht të panevojshme dhe të dëmshme.
DoMore Diagnostics po zhvillon teknologji të inteligjencës artificiale që analizon mostrat e indeve me detaje, shumë më të mëdha sesa mund të menaxhojë syri i njeriut.
“Ne e personalizojmë trajtimin e kancerit duke shfrytëzuar fuqinë e inteligjencës artificiale”, tha për Euronews Health Torbjørn Furuseth, CEO i Domore Diagnostics.
“Ndërsa ka pasur përmirësime të mëdha në kujdesin ndaj kancerit gjatë viteve të fundit, ka ende shumë pacientë që marrin trajtim toksik pa përfitime”, shtoi Furuseth.
Kanceri i zorrës së trashë është kanceri i tretë më i zakonshëm dhe i dyti më vdekjeprurës në botë, sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë.
Në vitin 2022, në Evropë u regjistruan 2.74 milionë raste të reja me kancer, sipas vlerësimeve të Komisionit Evropian të publikuara në Sistemin Evropian të Informacionit për Kancerin (ECIS).
“Me inteligjencën artificiale dhe të dhëna të mëdha, mijëra diapozitiva, ne kemi super-specializuar një algoritëm”, tha Furuseth.
Më i saktë se patologët njerëzorë
Kompania është një degëzim nga një bashkëpunim kërkimor midis Universitetit të Oksfordit, Spitalit Universitar të Oslos në Norvegji dhe University College London (UCL). Ky partneritet zhvilloi kërkimin themelor, pas teknologjisë së saj prognostike të bazuar në inteligjencën artificiale.
Domore Diagnostics pretendon se mjeti i saj ka provuar të jetë më i saktë në parashikimin e rezultatit të pacientit, sesa patologët njerëzorë.
“Ne nuk e dimë vërtet se çfarë po kërkon inteligjenca artificiale. Por më pas i kemi lidhur [rezultatet e inteligjencës artificiale] me vlerësimin e patologut dhe kemi parë që ka kuptim”, tha për Euronews Health Andreas Kleppe, drejtor kërkimesh në Kërkimet Spitalore Universitare të Oslos.
“Ajo [IA] kap shumë nga karakteristikat që shqyrtojnë edhe patologët, por sigurisht që i kombinon edhe këto dhe shqyrton gjëra që patologët mund të mos i dinë”, shtoi Kleppe.
Kjo saktësi e përmirësuar mund t’i ndihmojë mjekët të vendosin se cilët pacientë kanë nevojë për trajtime të forta siç është kimioterapia, dhe cilët pacientë mund t’i shmangin ato në mënyrë të sigurt.
Analiza prognostike është një hap i rëndësishëm pas operacionit, ku tumori është hequr, pasi disa pacientë mund të kenë ende metastaza të vogla, rritje dytësore të kancerit që përhapen nga tumori origjinal.
Shumica e pacientëve me kancer kolorektal shërohen vetëm me anë të ndërhyrjes kirurgjikale, megjithatë, kimioterapia shpesh vjen pas ndërhyrjes kirurgjikale si një “qasje universale”, pa “asnjë përfitim për shumicën e pacientëve, duke i ekspozuar ata vetëm ndaj efekteve anësore afatshkurtra dhe afatgjata”, tha kompania.
Kompania shtoi se midis 96 dhe 98 përqind e pacientëve në fazën e dytë dhe 80 përqind e pacientëve në fazën e tretë janë të ekspozuar ndaj efekteve anësore afatshkurtra dhe afatgjata pa përfituar rezultate të përmirësuara.
“Është e vështirë për një njeri të gjykojë saktësisht se çfarë përfaqëson rrezik të lartë dhe rrezik të ulët të metastazës, sepse është kaq komplekse”, tha Furuseth.
Si funksionon?
Sistemi i DoMore Diagnostics është trajnuar në mijëra imazhe.
Sipas Kleppe, kjo i jep asaj një gjykim shumë më të mirë në identifikimin e karakteristikave me rrezik të lartë që lidhen me përsëritjen dhe vdekjen nga kanceri.
Mjeti skanon imazhe digjitale të të njëjtave mostra të indeve të kancerit që patologët përdorin për të parë, dhe mund të tregojë se sa shpejt ka të ngjarë të rritet kanceri dhe sa i rrezikshëm është.
“Kur zhvillojmë zgjidhjet e inteligjencës artificiale, ne i fusim këto imazhe direkt dhe më pas rezultatin e pacientëve disa vite pas operacionit”, tha Kleppe.
“Dhe pastaj e bëjmë kompjuterin të shohë marrëdhënien midis tyre. Pra, nuk mbështetemi drejtpërdrejt në vlerësimin e patologut, por vetëm në rezultatin”, shtoi ai.
Ky proces u jep mjekëve një kuptim më të saktë se sa agresiv është kanceri i një pacienti, tha kompania mjekësore norvegjeze.
Testi i kancerit kolorektal i Domore Diagnostics përdoret aktualisht për të validuar analizat prognostike në spitalet në Evropë, Shtetet e Bashkuara, Japoni dhe Meksikë.
