Për vite me radhë, shkencëtarët kanë paralajmëruar se gripi i shpendëve – i njohur më mirë si H5N1 – një ditë mund të bëjë kalimin e rrezikshëm nga shpendët te njerëzit dhe të shkaktojë një krizë globale shëndetësore.
Gripi i shpendëve është i rrënjosur në të gjithë Azinë Jugore dhe Juglindore dhe herë pas here ka infektuar njerëzit që kur u shfaq në Kinë në fund të viteve 1990, shkruan BBC.
Nga viti 2003 deri në gusht 2025, Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) ka raportuar 990 raste njerëzore të H5N1 në 25 vende, duke përfshirë 475 vdekje – një shkallë vdekshmërie prej 48%.
Vetëm në SHBA, virusi ka prekur më shumë se 180 milionë zogj, është përhapur në mbi 1,000 tufa qumështi në 18 shtete dhe ka infektuar të paktën 70 persona – kryesisht punëtorë bujqësorë – duke shkaktuar disa shtrime në spital dhe një vdekje. Në janar, tre tigra dhe një leopard ngordhën në një qendër shpëtimi për kafshët e egra në qytetin Nagpur të Indisë nga virusi që zakonisht infekton zogjtë.
Simptomat tek njerëzit imitojnë një grip të rëndë: temperaturë e lartë, kollë, dhimbje fyti, dhimbje muskujsh dhe, ndonjëherë, konjuktivit. Disa njerëz nuk kanë fare simptoma. Rreziku për njerëzit mbetet i ulët, por autoritetet po e vëzhgojnë nga afër H5N1 për çdo ndryshim që mund ta bëjë atë të përhapet më lehtë.
Ky shqetësim është ajo që nxiti modelimin e ri të rishikuar nga kolegët nga studiuesit indianë Philip Cherian dhe Gautam Menon të Universitetit Ashoka, i cili simulon se si mund të zhvillohet një shpërthim H5N1 tek njerëzit dhe cilat ndërhyrje të hershme mund ta ndalojnë atë para se të përhapet.
Me fjalë të tjera, modeli i botuar në revistën BMC Public Health përdor të dhëna nga bota reale dhe simulime kompjuterike për të treguar se si mund të përhapet një shpërthim në jetën reale.
“Kërcënimi i një pandemie H5N1 tek njerëzit është i vërtetë, por ne mund të shpresojmë ta parandalojmë atë përmes mbikëqyrjes më të mirë dhe një reagimi më të shkathët të shëndetit publik”, tha Prof Menon për BBC-në.
Një pandemi e gripit të shpendëve, thonë studiuesit, do të fillonte në heshtje: një zog i vetëm i infektuar që ia kalon virusin një njeriu – me shumë mundësi një fermeri, punonjësi i tregut ose dikush që merret me shpendë. Nga aty, rreziku nuk qëndron në atë infeksion të parë, por në atë që ndodh më pas: transmetimi i qëndrueshëm nga njeriu te njeriu.
