Ballina Europë Paralajmërimi sekret! Pushtimi i Irakut mund të rrëzonte Tony Blair-in, dokumentet zbulojnë...

Paralajmërimi sekret! Pushtimi i Irakut mund të rrëzonte Tony Blair-in, dokumentet zbulojnë bisedën e fshehtë me SHBA-të

33
0

Dokumentet e reja të publikuara zbulojnë paralajmërimet e forta që u janë dhënë Shteteve të Bashkuara, sipas të cilave sulmi në Irak pa një rezolutë të dytë të Këshillit të Sigurimit të OKB-së mund të çojë në rënien e Tony Blair-it nga posti i kryeministrit.

Këshilltari i politikës së jashtme i Blair-it, David Manning, i kishte thënë asaj kohe këshilltares së sigurisë kombëtare të SHBA-ve, Condoleezza Rice: “SHBA nuk duhet të promovojë ndryshimin e regjimit në Bagdad me çmimin e ndryshimit të regjimit në Londër.”

Takimi midis tyre u zhvillua para vizitës së Blair-it tek presidenti amerikan George W. Bush në Camp David më 31 janar 2003, dy muaj para fillimit të pushtimit të Irakut.

Ndërkohë që SHBA-të ende nuk kishte marrë një vendim për një rezolutë të dytë të Këshillit të Sigurimit, qëllimi i Blair-it në Camp David ishte të bindte amerikanët se një rezolutë e dytë ishte “politikisht thelbësore për Mbretërinë e Bashkuar dhe pothuajse me siguri edhe ligjërisht e domosdoshme”, si dhe të shtynte pushtimin nga shkurti në fund të marsit, sipas një shënimi që Manning i kishte dërguar Blair-it dhe që u publikua nga Arkivat Kombëtare në Londër. Në një memo tjetër, më 29 janar dhe e klasifikuar si “sekret personal, shumë i ndjeshëm”, Manning i kishte thënë Rice:

“Një rezolutë e dytë është një domosdoshmëri politike për ju [Blair] brenda vendit. Pa të, nuk do të siguroni mbështetjen e kabinetit dhe parlamentit për veprimin ushtarak. Ajo duhet të kuptojë se ju mund të detyroheni të largoheni nga posti nëse provoni. SHBA nuk duhet të promovojë ndryshimin e regjimit në Bagdad me çmimin e ndryshimit të regjimit në Londër.”

Manning shkruante: I thashë se Bush mund të rrezikonte. Ai dëshironte një rezolutë të dytë, por nuk ishte jetike për të. Ai tashmë kishte autorizimin e Kongresit për të vepruar në mënyrë të njëanshme. Kjo ishte krejt ndryshe nga situata që ti po përballoje.

“Condi (Rice) e pranoi këtë, por tha se në çdo lojë pokeri vjen një moment kur duhet të tregosh kartat. I thashë se kjo është mirë për Bush. Ai do të ishte ende në lojë nëse do t’i tregonte kartat më vonë. Ti nuk do të ishe.” Amerikanët po humbnin durimin me refuzimin e Francës dhe Rusisë, të cilat kishin të drejtë vetoje në Këshillin e Sigurimit të OKB-së për të miratuar një rezolutë, pasi inspektorët e OKB-së nuk kishin gjetur prova për armët e shkatërrimit në masë të Saddam Huseinit, që ishte arsyetimi zyrtar për luftën.

Pas fjalës së presidentit Bush para Kongresit në adresën vjetore për Shtetin e Bashkuar, pak para vizitës së Blair-it, ambasadori britanik në Uashington, Christopher Meyer, paralajmëroi se mundësitë për një zgjidhje paqësore ishin në thelb të shterura.

Meyer e përshkroi mesazhin e Bush-it për Irakun si “mesianik”. Ai shkroi se ishte bërë “politikisht e pamundur” që Bush të tërhiqej nga lufta “pa dorëzimin ose largimin e Saddamit”.

Në një telegram tjetër të muajit paraprak, Meyer tha për Bush-in: “Ai e sheh botën në mënyrë manikeane. Misioni i tij është të çlirojë botën nga të këqijtë.”

Në fund, SHBA-ja dhe Britania lanë tentativat për të marrë një rezolutë të re, duke argumentuar se presidenti francez Jacques Chirac kishte bërë të qartë se nuk do ta pranonte kurrë një të tillë.

Në një shënim përpara takimit në Camp David, Ministria e Mbrojtjes paralajmëroi: “Dobësimi i kontrollit të Saddamit mund të shkaktojë nivele të larta dhune të brendshme.”

Një nga gjetjet kryesore të raportit Chilcot ishte se Blair-i kishte injoruar paralajmërimet për pasojat e pushtimit në Irak dhe kishte mohuar se kaosi dhe konflikti sektar që pasoi mund të ishin parashikuar.