Perseverance i NASA-s ka gjetur gurë të panjohur në Mars që besohet të jenë miliarda vjeçar dhe nëse ai mund t’i sjellë ato në Tokë, do të ishte një “thesar unik”.
Roveri aktualisht po eksploron kodrat, shkëmbinjtë dhe daljet shkëmbore në buzë të kraterit Jezero në veri të ekuatorit marsian, i cili ndoshta strehoi një liqen miliarda vjet më parë.
Që kur Perseverance arriti buzën perëndimore të kraterit në dhjetor të vitit të kaluar, ai është përqendruar në terrenin me shtresa të një shpati të lartë Witch Hazel Hill. Mund të ketë dëshmi të një kohe kur Marsi kishte një klimë krejtësisht të ndryshme.
Në muajt e fundit, Perseverance ka marrë mostra nga pesë shkëmbinj, ka analizuar shtatë të tjerë në detaje dhe ka bombarduar 83 të tjerë me laserin e saj për kërkime në distancë – fitimi më i shpejtë i të dhënave shkencore që nga zbarkimi në Mars katër vjet më parë, sipas NASA-s.
“Misionet e mëparshme shkencore në Jezero u deshën muaj për të gjetur një shkëmb unik shkencërisht që ishte dukshëm i ndryshëm nga gjetjet e mëparshme,” tha Katie Morgan, shkencëtare e projektit në Laboratorin Jet Propulsion të NASA-s në Kaliforninë Jugore. “Por këtu në buzën e kraterit ka shkëmbinj të rinj dhe magjepsës kudo.”
Buza e kraterit perëndimor është veçanërisht e vlefshme sepse përmban shumë fragmente shkëmbi të shkrirë që dikur u hodhën nga thellësitë e planetit nga goditjet e meteorit miliarda vjet më parë.
Shkencëtarët janë veçanërisht të interesuar për mostrën e parë të buzës së kraterit, Silver Mountain – një “thesar unik” që mund të jetë rreth 3.9 miliardë vjet i vjetër.
“Mostra ime e 26-të, e njohur si ‘Mali i Argjendtë’, ka tekstura që nuk i kemi parë kurrë më parë,” postoi llogaria zyrtare e Roverit në shkurt.
Aty pranë, roveri zbuloi një shkëmb të pasur me minerale, të cilat zakonisht formohen kur uji reagon me shkëmbinj të caktuar vullkanikë. Ky proces ndonjëherë mund të prodhojë hidrogjen, një burim potencial energjie për jetën.
“Katër muajt e fundit kanë qenë një vorbull për ekipin e shkencës dhe ne jemi të sigurt që ‘Witch Hazel Hill’ ka më shumë për të treguar,” vuri në dukje Morgan.
“Ne do të përdorim të gjitha të dhënat e roverit të mbledhura së fundmi për të vendosur nëse dhe ku do të merret mostra e ardhshme nga buza e kraterit.”
Shkencëtarët shpresojnë të kthejnë mostrat e mbledhura nga Perseverance në Tokë për të përcaktuar nëse ka pasur ndonjëherë jetë në Marsin tashmë të shkretë. Por e ardhmja e këtij projekti mbetet e pasigurt, pasi sipërmarrja komplekse përballet me sfida financiare, planifikuese dhe teknike.
Pas vlerësimeve të kostos prej 11 miliardë dollarësh dhe një shtyrje të planit të riatdhesimit deri në vitin 2040, NASA filloi të rishikojë plotësisht planin dhe të kërkojë propozime të reja për të siguruar një kthim më të shpejtë dhe me kosto më efektive të mostrave. Një vendim për strategjinë e re pritet në mesin e vitit 2026.
