Në një zhvillim të rëndësishëm, zbulimet e bëra nga NASA-s po riformësojnë kuptimin tonë për Marsin dhe potencialin e tij për të mbështetur jetën. Për vite me radhë, shkencëtarët kanë menduar për qëndrueshmërinë e jetës në Planetin e Kuq dhe gjetjet e fundit po ofrojnë të dhëna premtuese.
Provat e hershme sugjerojnë se Marsi mund të ketë përjetuar kushte të banueshme për episode të shkurtra, duke ngritur pyetje nëse jeta mund të ketë zënë ndonjëherë rrënjë në planet.
Një nga gjetjet kryesore përfshin shkëmbinjtë e pasur me karbon që tashmë janë identifikuar. Këto minerale, çuditërisht të ngjashme me ato të gjetura në Tokë, lënë të kuptohet mundësinë që në Mars të ketë ekzistuar ujë i lëngshëm në një moment të historisë së tij. Mineralet me bazë karboni, si ato që formojnë shkëmbinj gëlqerorë, njihen për aftësinë e tyre për të kapur dioksidin e karbonit nga atmosfera, duke nënkuptuar kështu një klimë më të ngrohtë dhe më mikpritëse se ajo që përjeton aktualisht planeti.
Këto zbulime të rëndësishme gjeologjike u bënë në një shtrat lumi të lashtë, duke nënkuptuar se Marsi dikur mund të ketë pasur trupa të përkohshëm ujorë mjaftueshëm të mëdhenj për të krijuar kushte të favorshme për jetën. Prania e këtyre shkëmbinjve të pasur me karbon përputhet mirë me zbulimet e mëparshme që tregojnë për liqene dhe sisteme lumenjsh të lashtë të shpërndara në të gjithë sipërfaqen e Marsit, duke mbështetur më tej konceptin se uji dikur rrjedhte lirshëm në planet.
Pavarësisht këtyre provave interesante, studiuesit theksojnë se çdo potencial për jetë në Mars ka të ngjarë të ketë qenë i shkurtër. Edëin Kite, një shkencëtar planetar nga Universiteti i Çikagos, vëren se Marsi mund të ketë përjetuar “episode të shkurtra të banueshmërisë në kohë dhe vende të caktuara”. Këto “oaze” do të kishin qenë ngjarje të izoluara në një mjedis përndryshe të thatë dhe të pafavorshëm.
Gjatë gjithë historisë së tij, Marsi ka kaluar cikle, ku uji i lëngshëm ka ekzistuar për një kohë të shkurtër, të ndjekura nga periudha të gjata thatësire që kanë zgjatur miliona vjet. Kjo fazë e zgjatur e thatësirës do ta kishte bërë pothuajse të pamundur përhapjen e qëndrueshme të jetës. Faktorët që kontribuojnë përfshijnë mungesën e aktivitetit vullkanik dhe presionin e reduktuar atmosferik, të cilët së bashku krijuan një klimë ekstreme dhe të paqëndrueshme që pengoi potencialin e evolucionit të jetës me kalimin e kohës.
Në përgjigje të këtyre gjetjeve, NASA po planifikon një mision për kthimin e mostrave të Marsit që synon vitin 2033. Ky mision synon të sjellë mostra shkëmbinjsh marsianë përsëri në Tokë për analiza shkencore gjithëpërfshirëse, duke ofruar atë që mund të jetë provë thelbësore në lidhje me aftësinë e planetit për të mbështetur format e lashta të jetës.
Suksesi i misionit të kthimit të mostrave konsiderohet kritik për shkencëtarët që kërkojnë përgjigje përfundimtare në lidhje me banueshmërinë e Marsit në të kaluarën. Analizimi i këtyre mostrave mund të sqarojë nëse planeti ka pasur ndonjëherë kushtet e qëndrueshme të nevojshme që jeta të lulëzojë apo nëse mjedisi i tij ka qenë vazhdimisht shumë i ashpër që jeta të zërë rrënjë.
