Pierre Bourdieu, sociolog francez, është një nga mendimtarët më të thellë të shekullit XX për mënyrën se si pushteti ruhet dhe riprodhohet në shoqëri. Një nga konceptet e tij më të njohura është “dhuna simbolike”.
Çfarë është dhuna simbolike?
– Dhuna simbolike është një formë e pushtetit që ushtrohet jo me forcë fizike, por përmes fjalës, ideve, edukimit, mediave dhe kulturës.
– Është e padukshme, e perceptuar si “normale” ose “e natyrshme” nga vetë ata që e përjetojnë.
– Ndodh kur njerëzit pranojnë dominimin, pa e kuptuar se po nënshtrohen.
Si lidhet me liderët karizmatikë?
Liderët karizmatikë (si Sali Berisha dhe Edi Rama në Shqipëri) përdorin:
– Gjuhë të fuqishme, dramatike, që e ngre veten si shpëtimtar.
– Krijimin e një “realiteti alternativ”: Ata përcaktojnë kush është patrioti, tradhtari, armiku, etj.
– Përdorin mediat, mitingjet dhe simbolikat për të formuar mendimin publik.
– I bëjnë njerëzit të besojnë se lidershipi i tyre është i natyrshëm, i domosdoshëm, i drejtë.
Pse është e rrezikshme?
Sepse njerëzit nuk e ndiejnë si dhunë, por si “udhëzim”, “mbrojtje” apo “udhëheqje”. Kjo krijon një marrëdhënie të njëanshme ku qytetarët ndihen borxhlinj ndaj liderit.
Bourdieu do të thoshte që një lider karizmatik “gjuan” në strukturat e dobëta sociale e kulturore, duke i përdorur ato për të imponuar diskursin e vet si të vetmin të vlefshëm.
Lider si Berisha dhe Rama, sipas Bourdieu, janë mjeshtër të përdorimit të dhunës simbolike për të ndërtuar një realitet politik që mbijeton përtej logjikës institucionale./Alfapress.al
