Gjatë një eksplorimi të thellësive të Oqeanit Paqësor, një nëndetëse me pilot ka zbuluar një ‘metropol’ masiv nënujor, një sistem të gjerë krateresh të thella dhe muresh dolomiti që eklipsojnë plotësisht ‘Qytetin e Humbur’ të famshëm në Oqeanin Atlantik, shkruan Science Alert.
Përmes një perdeje ‘bore’ detare që bie vazhdimisht, muret e çuditshme të karbonit dhe shkëmbinjtë e dhëmbëzuar shkëlqejnë nga nxehtësia, duke krijuar një skenë si mirazh në detin e thellë, transmeton KosovaPress.
Me një sipërfaqe prej 11.1 kilometrash katrorë, fusha hidrotermale e zbuluar është më shumë se njëqind herë më e madhe se homologu i saj në Atlantik.
“Qyteti i Humbur”, me peizazhin e tij dallues të kullave dhe kupolave, u zbulua në vitin 2000 pranë Kreshtës së Mes-Atlantikut dhe prej kohësh është konsideruar si fusha më e madhe e njohur e ventilimit hidrotermal në botë.
Hulumtuesit nga Laboratori Laoshan dhe Akademia Kineze e Shkencave (CAS) e kanë quajtur homologun e Paqësorit Fusha Hidrotermale Kunlun.
Ashtu si “Qyteti i Humbur”, ky zbulim është një gjë e rrallë dhe mund të ofrojë një pasqyrë edhe më të madhe se si filloi jeta në Tokë.
Kunlun nxjerr lëngje të pasura me hidrogjen në temperatura nën 40 gradë Celsius, dukshëm më të ftohta se “oxhaqet e zeza” të ventilimeve të tjera hidrotermale, të cilat i ngjajnë oxhaqeve nënujore.
Lëngjet e pasura me hidrogjen në Kunlun besohet se i ngjajnë “supave të nxehta” që ekzistonin në Tokë miliarda vjet më parë, kur jeta u shfaq për herë të parë.
“Ajo që është veçanërisht interesante është potenciali ekologjik. Ne vumë re një gamë të larmishme të jetës detare që lulëzon në këtë mjedis, duke përfshirë karkaleca deti, karavidhe të ulëta, anemone dhe krimba tubularë – specie që mund të mbështeten në kemosintezën e fuqizuar nga hidrogjeni,” tha gjeokimisti detar Weidong Sun nga CAS.
Studiuesit vlerësojnë se Kunlun kontribuon deri në 8 për qind të fluksit të hidrogjenit abiotik të botës nga të gjitha burimet oqeanike të botës, një kontribut i madh vetëm për një sistem.
Ndryshe nga ‘Qyteti i Humbur’, i cili karakterizohet nga maja të holla dhe të dhëmbëzuara dolomiti, krateret në Kunlun mund të shtrihen qindra metra në diametër dhe të zbresin më shumë se 100 metra në thellësi.
Shkencëtarët deri më tani kanë zbuluar shumicën e burimeve të pasura me hidrogjen pranë pllakave tektonike që përhapen. Kunlun, megjithatë, shtrihet 80 kilometra në perëndim të hendekut, brenda Pllakës Caroline.
Studiuesit vërejnë se ky sistem, i pasur me jetë në det të thellë, mund të jetë gjithashtu një “objektiv ideal” për shfrytëzimin e hidrogjenit në det të thellë si burim energjie.
“Sistemi Kunlun është unik jo vetëm për shkak të fluksit jashtëzakonisht të lartë të hidrogjenit, por edhe për shkak të madhësisë dhe vendosjes gjeologjike të tij. Kjo tregon se prodhimi i hidrogjenit i nxitur nga serpentinizimi mund të ndodhë larg kreshtave të oqeanit të mesëm, duke sfiduar supozimet e mëparshme,” tha Sun.
