Laboratori i Nam-Joon Cho-së në Universitetin Teknologjik të Nanyang-ut në Singapor duket tipik, por njollat të verdha në portokalli të polenit mbi bluzat e bardha tregojnë për kërkime të pazakonshme. Ky shkencëtar lëndësh ka kaluar një dekadë duke përdorur teknika novatore për të rimodeluar guaskën e fortë të jashtme të polenit, e përbërë nga një polimer aq i fortë sa quhet “diamanti i botës bimore”, duke e shndërruar kokrrën në një masë me përbërje të ngjashme me reçelin.
Ky mikroxhel mund të shërbejë si një bllok ndërtues i gjithanshëm për materiale miqësore me mjedisin, përfshirë letrën, filmin dhe sfungjerët.
Shumë njerëz e shohin polenin si pluhur të padobishëm, por ai ka përdorime me vlerë nëse di si ta përdorësh, thotë Cho, bashkautor i një përmbledhjeje në Annual Review of Chemical and Biomolecular Engineering 2024. Noemi Csaba, një studiuese në Universitetin e Santiago de Compostela në Spanjë, dëshiron të zhvillojë guaska të zbrazura poleni për t’i përdorur si mjete mbrojtëse në shpërndarjen e barnave.
Studiuesit që hetojnë dobishmërinë e polenit janë të rrallë. “Poleni është një biomaterial shumë, shumë interesant,” thotë Csaba.
Zbutja e guaskës
Shkencëtarët mund të heqin shtresën ngjitëse të polenit përmes procesit të quajtur “defatting”. Megjithatë, guaska e tij në dukje e pakalueshme, e përbërë nga sporopolenina, për një kohë të gjatë i hutonte studiuesit.
Një përparim ndodhi në vitin 2020, kur ekipi i Cho-së raportoi se inkubimi i polenit në një tretësirë alkaline hidroksid kaliumi në 80°C mund të ndryshonte dukshëm kiminë e sipërfaqes, duke i lejuar kokrrat të thithnin dhe të mbanin ujin.
Poleni i përftuar është po aq i lakueshëm sa plastelina, thotë Shahrudin Ibrahim, një studiues pasdoktoral që ndihmoi në zhvillimin e teknikës. Para trajtimit, kokrrat e polenit janë si mermerët: të forta dhe joreaktive. Pas trajtimit, grimcat bëhen të buta dhe ngjiten lehtësisht me njëra-tjetrën.
Kur hidhet në forma dhe thahet, mikroxheli formon letër ose film që është i fortë por edhe fleksibël dhe i ndjeshëm ndaj ndryshimeve të pH-së dhe lagështisë. Tretësira alkaline e bën polimerin e polenit më “miqësor” ndaj ujit, kështu që xheli fryhet ose tkurret me thithjen ose nxjerrjen e ujit.
Produktet e bazuara në polen kanë nevojë për zhvillim përpara se të dalin në treg, por krahasuar me biomateriale të tjera që kërkojnë shkatërrimin e organizmave, poleni është më pak i dëmshëm për burimet. “Ne nuk po shkatërrojmë bimën,” thotë Ibrahimi. “Nuk po shkatërrojmë as lulet.”
