Vrimat e zeza supermasive janë një nga misteret më të mëdha të universit.
Ato fshihen në qendrat e pothuajse të gjitha galaktikave, duke vepruar si zemra gravitacionale rreth së cilës zhvillohet një valle komplekse yjesh dhe planetësh.
Por një pyetje kyçe në lidhje me formimin e tyre ka mbetur prej kohësh pa përgjigje, deri më tani.
Një zbulim i ri më në fund mund të na japë një pamje të parë të lindjes së këtyre përbindëshave hapësinorë, shkruan Science Alert, përcjell kp.
Shkencëtarët kanë debatuar dy teori kryesore për dekada të tëra. A rriten vrimat e zeza supermasive gradualisht, duke grumbulluar masë nga një ‘farë’ me madhësinë e bërthamës së një ylli? Apo formohen papritmas, nga shembja e drejtpërdrejtë e reve të gjera dhe të dendura të gazit kozmik që nuk mund t’i rezistojnë gravitetit të tyre? Astronomët tani mund të kenë një përgjigje, falë një pamjeje të jashtëzakonshme të kapur në hapësirën e thellë.
Një ekip astronomësh, i udhëhequr nga Pieter van Dokkum i Universitetit Yale, vëzhguan një palë galaktikash, drita e të cilave ka marrë 8.3 miliardë vjet për të arritur te ne. Galaktikat janë në proces përplasjeje dhe konfigurimi i tyre i ngjan figurës tetë, andaj ato janë quajtur “galaktika e pafundësisë”.
Ky trup qiellor i pazakontë u zbulua duke përdorur Teleskopin Hapësinor James Webb. Secili prej dy “lobeve” të galaktikës ka vrimën e vet të zezë supermasive, por shkencëtarët u mahnitën nga një pikë e tretë, me shkëlqim të ndritshëm, pikërisht aty ku bashkohen galaktikat.
“Ne mendojmë se po dëshmojmë lindjen e një vrime të zezë supermasive – diçka që nuk është parë kurrë më parë”, tha van Dokkum.
Një analizë e detajuar tregoi se në qendër të kësaj pike të tretë është me të vërtetë një vrimë e zezë supermasive e sapoformuar, e rrethuar nga gaz i nxehtë i ekspozuar ndaj valëve goditëse.
Shkencëtarët besojnë se përplasja e dy galaktikave e kompresoi gazin deri në atë pikë sa krijoi një nyje jashtëzakonisht të dendur që më pas u shemb mbi vetvete, duke formuar një vrimë të zezë.
“Edhe pse përplasje të tilla janë të rralla, dendësi të ngjashme gazi ishin të zakonshme në universin e hershëm kur galaktikat sapo kishin filluar të formoheshin. Ky është momenti më i afërt që ka të ngjarë të arrijmë ndonjëherë me provat përfundimtare”, tha van Dokkum.
Edhe pse galaktika ndodhet rreth gjysmës së historisë së universit, ky zbulim ofron një argument bindës se vrimat e para të zeza supermasive mund të jenë formuar në një mënyrë të ngjashme.
