Gjatë perëndimit të epokës së dinozaurëve, një grabitqar i shkathët dhe i egër i quajtur Nanotyrannus endej në Amerikën Veriore perëndimore, një version më i vogël i Tyrannosaurusit, rreth një e dhjeta e masës së tij trupore, por me disa dallime të rëndësishme anatomike.
Një studim i ri nga Universiteti Shtetëror i Karolinës së Veriut dhe Muzeu i Historisë Natyrore i Karolinës së Veriut, i botuar në revistën Nature, arrin në përfundimin se Nanotyrannus, në qendër të debatit paleontologjik për vite me radhë nëse grabitqari ishte vetëm një version adoleshent i Tyrannosaurusit, ishte në të vërtetë një specie e veçantë dinozauri.
Hulumtuesit studiuan fosilet e Nanotyrannus të gërmuara në vitet 1942, 2001 dhe 2006 në Montana, që datojnë rreth 67 milionë vjet më parë, dhe përcaktuan nga tiparet në kocka, duke përfshirë unazat vjetore të rritjes, se individët ishin të pjekur, jo të mitur.
Një fosil kyç është “lufta e dinozaurëve”, e cila përshkruan një Triceratops duke luftuar një dinozaur që mendohet të jetë një T. rex i ri, dhe daton pak para impaktit të asteroidit që i dha fund mbretërimit të dinozaurëve 66 milionë vjet më parë, raporton KosovaPress.
Ata gjithashtu zbuluan se Nanotyrannus ishte i ndryshëm nga aspekti anatomik nga kushëriri i tij më i madh duke pasur më shumë dhëmbë, një kreshtë para syve, një sinus ajri në një kockë specifike në pjesën e prapme të kafkës dhe praninë e një gishti të tretë rudimentar, ndryshe nga Tyrannosaurus me dy gishta.
Nanotyrannus dhe Tyrannosaurus janë të dy nga një linjë dinozaurësh mishngrënës të quajtur tiranozaurë, por ata nuk ishin të njëjtit gjini, thanë studiuesit.
Një gjini është një grup speciesh të lidhura ngushtë që ndajnë karakteristika të ngjashme. Për shembull, luanët, tigrat, leopardët dhe jaguarët i përkasin të njëjtit gjini, Panthera, por secili përfaqëson një specie të ndryshme.
Emri i gjinisë Tyrannosaurus do të thotë “hardhucë tiran” dhe emri i specieve “rex” do të thotë “mbret”. Emri i gjinisë Nanotyrannus do të thotë “tiran xhuxh”.
“T. rex ishte një grabitqar i madh me një forcë të jashtëzakonshme kafshimi. Nanotyrannus ishte një grabitqar i hollë dhe i shkathët që mund të vraponte në rrathë rreth mbretit tiran”, tha paleontologia Lindsay Zanno, autorja kryesore e studimit.
Ajo tha se analiza e re i jep fund debatit rreth Nanotyrannus. “Nuk është e mundur nga aspekti biologjik të thuhet se ishte një T rex i ri”, tha Zanno.
Dallimi në madhësinë e tyre ishte i madh. Nanotyrannus ishte rreth 10 për qind e peshës trupore të T rex, rreth 700 kg krahasuar me 7000 kg. Ai ishte rreth gjysma e madhësisë – rreth 5.5 metra krahasuar me rreth 12.2 metra të gjatë dhe 2 metra krahasuar me 4 metra të lartë.
“Nanotyrannus dhe T. rex janë çuditërisht të ndryshëm,” tha paleontologu dhe anatomisti James Napoli i Universitetit Stony Brook në Nju Jork, një bashkautor i studimit.
Nanotyrannus ishte një grabitqar i ndërtuar për shpejtësi dhe shkathtësi, me këmbë të gjata, një surrat të gjatë me dhëmbë si teh dhe duar të fuqishme për të manipuluar prenë.
Tyrannosaurus ishte një grabitqar kolosal i ndërtuar për forcë, me këmbë të forta, një kokë të madhe, dhëmbë të trashë në formë bananeje dhe duar shumë të reduktuara.
“Unë supozoj se këto dy specie përplaseshin herë pas here, siç bëjnë zakonisht grabitqarët, por këmbët e gjata të Nanotyrannus dhe madhësia e tij e vogël sugjerojnë se ai gjuante kryesisht pre më të vogël dhe më të shpejtë se Tyrannosaurus,” tha Napoli.
