Muzeu i Luvrit ishte vendi i një vjedhjeje të bujshme të dielën në mëngjes. Individë të panjohur shkelën sigurinë dhe vodhën disa sende të çmuara të ekspozuara, në atë që konsiderohet si një nga aktet më të rënda kriminale të kryera nga një institucion kulturor francez në vitet e fundit. Sipas raporteve fillestare, sendet e vjedhura mund të përfshijnë bizhuteri historike që datojnë që nga epoka e Napoleonit, duke e bërë sendin jo vetëm shumë të vlefshëm materialisht, por edhe me rëndësi të madhe historike dhe simbolike. Autoritetet aktualisht po i mbajnë detajet rreptësishtë konfidenciale, ndërsa hetimet vazhdojnë për të sqaruar shkallën e vjedhjes dhe për të rikuperuar sendet e vjedhura.
Çfarë u vodh: hipoteza rreth xhevahireve perandorake
Pavarësisht heshtjes zyrtare të hetuesve dhe muzeut, vëmendja është përqendruar në një pjesë në veçanti: të ashtuquajturat “Xhevahiret e Kurorës”. Koleksioni i vendosur në Luvër përfshin shumë vepra që lidhen me historinë perandorake franceze, duke përfshirë stoli që besohej se kishin qenë pjesë e sendeve personale të Napoleon Bonapartit ose familjes së tij. Sipas burimeve të medias franceze, gjatë bastisjes, hajdutët vepruan me precizion, duke thyer kuti xhami antiplumb dhe duke zgjedhur objekte të identifikuara qartë. Spekulohet se hajdutët mund të kenë synuar gurë të çmuar antikë, brosha perandorake dhe gjerdanë që përmbanin gurë të çmuar të vendosur në ar.
Fraza “Xhevahiret e Napoleonit”, e cila qarkulloi në orët e para pas bastisjes, mund t’i referohet disa prej veprave më emblematike të koleksionit, më i famshmi diamanti “Le Régent”, i mbajtur në Luvër që nga viti 1887. Autoritetet nuk e përjashtojnë mundësinë që këto të jenë xhevahire “të vogla” për sa i përket famës së tyre, por me vlerë të madhe në tregun e artit.
Një vlerë e pallogaritshme midis arit, diamanteve dhe historisë Caktimi i një vlere të saktë për plaçkën është i pamundur sot. Sipas historianëve, koleksioni i bizhuterive të Kurorës Franceze gjatë mbretërimit të Napoleonit përfshinte dhjetëra mijëra gurë të çmuar: vetëm në vitin 1814, kishte më shumë se 65,000 diamante, perla, rubinë, safirë dhe smeraldë. Disa nga këto pjesë u shitën ose u shpërndanë pas rënies së perandorisë, por një pjesë mbeti në duar publike ose në muze, përfshirë Luvrin.
Vlera e secilës pjesë ndryshon shumë në varësi të faktorëve të shumtë: pastërtia e gurëve, rrallësia, ruajtja, por mbi të gjitha, gjurmueshmëria historike. Një diamant anonim mund të vlejë qindra mijëra euro, por një xhevahir i dokumentuar i lidhur me Napoleonin ose Josephine Bonaparte mund të kalojë dhjetëra miliona. Megjithatë, vlera historike dhe e identitetit të këtyre objekteve i bën ato pothuajse të pazëvendësueshme.
Rreziku i tregut të zi dhe sfida e rimëkëmbjes
Një nga aspektet më shqetësuese të vjedhjes është mundësia që objektet e vjedhura të përfundojnë në tregun e zi të artit. Në të kaluarën, veprat e vjedhura nga muzetë evropiane janë copëtuar, janë ndarë në pjesë përbërëse për të maskuar origjinën e tyre dhe më pas janë shitur në mënyrë klandestine koleksionistëve të paskrupullt. Ky skenar është veçanërisht i frikshëm për xhevahiret perandorake: nëse gurët e çmuar do të shkëputeshin nga vendosja e tyre origjinale, do të ishte pothuajse e pamundur të rindërtohej identiteti i tyre origjinal. Edhe pse disa gurë janë regjistruar nëpërmjet fotografive, modifikimet e ekspertëve mund t’i bëjnë ato të panjohshme. Forcat franceze të sigurisë po punojnë ngushtë me Interpolin dhe njësitë e specializuara në luftimin e trafikimit të pasurive kulturore. Megjithatë, çdo orë që kalon e bën gjurmimin e tyre më të ndërlikuar. Qëllimi është të identifikohen ata që janë përgjegjës, të rindërtohen rrugët e arratisjes dhe të ndalohet çdo transaksion i paligjshëm që është duke u zhvilluar tashmë.
Dëmtimi i trashëgimisë kulturore botërore
Përtej vlerës së saj ekonomike, vjedhja përfaqëson një goditje ndaj trashëgimisë kulturore, jo vetëm në Francë, por edhe në nivel global. Muzetë janë ruajtësit e kujtesës kolektive dhe çdo vepër e vjedhur është një humbje për historinë njerëzore. Luvri, një simbol i kulturës evropiane dhe ruajtës i kryeveprave nga çdo epokë, kështu pëson një goditje ndaj besueshmërisë dhe sigurisë së tij. Kjo çështje rihap debatin mbi cenueshmërinë e institucioneve kulturore, madje edhe më prestigjiozeve, ndaj një krimi gjithnjë e më të specializuar. Deklaratat zyrtare nga menaxhmenti i muzeut dhe Ministria e Kulturës priten në ditët në vijim. Vetëm atëherë do të jetë e mundur të kuptohet plotësisht shkalla e dëmit dhe mundësia e rikuperimit të materialit të vjedhur. Ndërkohë, bota po e ndjek me shqetësim zhvillimin e historisë, duke krijuar potencialisht një precedent shqetësues.
