Nga Ilir Muharremi, kritik i artit
Ai që na mësoi të dallojmë vlerën e muzikës, që na dha një emër për çdo mall ai zë që herë ishte qetësi e qetë, herë stuhia e një fjalie është heshtur. Nuk është vetëm mungesë është një akt i padrejtë i kohës, një gjykim i ngulur mbi ne. Çdo herë që thoshte “Sa e sa vite…”, ne mësuam të matim vetveten me tinguj kur pëshpëritej “Magdalena” ne kuptuam se dashuria mund të mbahet brenda një vargu. Tani ato vargje rrëmbehen prej zjarrit të harresës.
Këngët e tij “Xhamadani vija vija”, “Gabelica ime”, “Mora testin”, “Heroi”, “Boemi”, “Oj Tirani” nuk janë thjesht tituj janë gurë të harkuar në urën e kujtesës sonë. Çdo refren, kur përmendet sot, duket si një thirrje në një shkretëtirë, tingulli vdes para se të mbërrijë, dhe e gjithë gjuhë e fëmijërisë ngeli si një letër e copëtuar që era nuk do ta rindërtojë më.
Çfarë do të thotë të mbash lotin për dikë që të ka bërë të dish? Është të prishësh një traditë brenda vetes të pranosh se diçka madhështore ka rënë dhe ti je i vogël. Heshtja e tij është një akuzë përjetësisht e pranishme që na shtron pyetjen e vjetër përse jemi ne, dhe kush na mësoi të bëjmë dallimin midis një kënge dhe një lutjeje? Zëri i tij, që na mblodhi rreth vetes si një familje e vogël e tingujve, na la të vetëm me kujtimet që shfaqen si shenja në mur: të mbërthyera, të ftohta, të pashlyera. Le të mos e zbusim humbjen me fjalë të lehta le ta shohim dhimbjen si një vepër e sakrificës. Ne do të jetojmë nën hijen e këngëve të tij: ato do të jenë si akuza dhe si shenjtërim njëherësh. Ndërsa rrugët e qytetit mbajnë emrat e këngëve si plagë, ne do të mësojmë të lutemi në gjuhën e mungesës. Dhe kur, në mes të natës, një nga ato tituj kaq të njohur të përmendet pa zë “Magdalena” loti do të vijë, i pashmangshëm: jo si dritë që ndriçon, por si dëshmi që rrëzon çdo përshtypje se diçka e pavdekshme mund të shuhet pa lënë plagë.
Ai u nda ne mbetëm me zërin e tij në heshtje dhe ajo heshtje është e rëndë sa një betim. Më besoni: loti që lind nga një zë i vdekur nuk janë vetëm pika uji janë vula që na bëjnë të rritemi, gri dhe të thyer, duke bërë nga dhimbja një mësim që s’do ta harrojmë kurrë.
