Historia e një lloji të veçantë mushkonje që evoluoi ekskluzivisht në tunelet e Metrosë së Londrës ka magjepsur biologët dhe publikun për dekada.
Miti lindi gjatë Luftës së Dytë Botërore, kur londinezët u fshehën nga bombardimet në stacionet nëntokësore dhe u bënë shënjestra të insekteve bezdisëse.
Megjithatë, një studim i ri i gjerë gjenetik, i cili analizoi ADN-në e qindra mushkonjave, tani e hedh poshtë këtë teori dhe zbulon se këto mushkonja kanë origjinën nga Mesdheu, shkruan CNN.
Kjo është mushkonja veriore e shtëpisë, e cila vjen në dy forma. Edhe pse duken identike, sjellja e tyre është krejtësisht e ndryshme. Njëra formë, Culex pipiens forma pipiens, sulmon ekskluzivisht zogjtë dhe jeton jashtë. Tjetra, Culex pipiens forma molestus – emri i së cilës vjen nga fjala latine për “i mërzitshëm” – kafshon njerëzit dhe lulëzon në mjedise nëntokësore.
Ishte forma molestus që besohej prej kohësh se ishte përshtatur me jetën në Metronë e Londrës.
“Kjo teori u bë e famshme nga një studim gjenetik i botuar në vitin 1999 që argumentonte, bazuar në atë që unë do ta quaja prova të kufizuara, se ‘mushkonja e Metrosë së Londrës’ duket se ka evoluar (in situ) nga një popullatë mbi tokë”, tha Yuki Haba, një studiues post-doktoratë në Universitetin e Kolumbisë dhe autor kryesor i një studimi të ri të botuar të enjten në revistën Science.
Në studimin e ri, Haba dhe ekipi i tij analizuan sekuencat e ADN-së nga qindra mushkonja nga e gjithë bota, duke përfshirë mostra historike nga Lufta e Dytë Botërore. Ata arritën në përfundimin se molestus nuk evoluoi në tunelet e kryeqytetit anglez, por ka një histori shumë më të gjatë.
“Është shumë më i vjetër se Metroja e Londrës dhe duket se ka evoluar rreth rajonit të Mesdheut, veçanërisht në Lindjen e Mesme”, tha Haba.
Ai shtoi se ndarja midis formave mbi tokë dhe nën tokë mund të ketë ndodhur që 10,000 vjet më parë, dhe me shumë mundësi 2,000 deri në 3,000 vjet më parë. “Analiza evolucionare sugjeron që këto popullata stërgjyshore të molestusit ishin mbi tokë dhe gradualisht u shpërndanë në vende të tjera në botë, përfshirë Metronë e Londrës”, shpjegoi ai.
Ekipi filloi kërkimin e tij për prova në vitin 2018. “Ne kërkuam fjalë për fjalë në Google Culex pipiens dhe u dërguam email çdo autori të çdo punimi që gjetëm mbi mushkonjën, duke u thënë atyre se na duheshin mostra për të kuptuar origjinën dhe diversitetin gjenetik të specieve,” kujton Haba.
Pas mijëra emaile-ve, ata mblodhën mushkonja të ngordhura të ruajtura në etanol nga më shumë se 200 burime në 50 vende. Edhe pse nuk kishin leje për të mbledhur mostra të gjalla direkt nga Metroja e Londrës, ata përdorën mostra historike nga Muzeu i Historisë Natyrore në Londër. Në total, ata analizuan gjenomet e rreth 800 mushkonjave.
“Të dhënat tona tregojnë se molestus rrjedh drejtpërdrejt nga popullatat e pipiens që ende lulëzojnë në rajonin e Mesdheut,” tha Lindy McBride, autorja kryesore e studimit. Kjo sugjeron që ajo “evoluoi në gjerësitë mesdhetare, por ndoshta në Lindjen e Mesme, ku në të vërtetë është shumë e thatë për të ekzistuar një variant që kafshon zogjtë”.
Në atë kohë, zhvillimi i bujqësisë dhe sistemeve të ujitjes krijoi terrene ideale për shumimin e mushkonjave, duke i lejuar ato të përshtateshin me njerëzit.
Gjetjet mbështeten nga fakti se molestus u përshkrua për herë të parë si specie në vitin 1775 në Egjipt.
Cameron Webb, një entomolog mjekësor në Universitetin e Sidneit tha se historia e “mushkonjës nëntokësore të Londrës” nxjerr në pah nevojën për të kuptuar më mirë biologjinë e mushkonjave.
“Ndërsa dizajni i qyteteve tona përshtatet në përgjigje të një klime në ndryshim, ne duhet të sigurohemi që të mos krijojmë më shumë mundësi për mushkonjat”, tha Webb.
